Kurtalan Ekspres’in sadık elemanı Celal Güven’in ‘glockenspiel’inden yayılan masalımsı, masumiyeti çağrıştıran melodiyle Arkadaşım Eşşek albümün lokomotif şarkısı haline geliyor. Çok, çok seviliyor ama TRT yönetimi, parça sansürden geçse de gizli sansür uyguluyor. Gerekçe ilginç: ‘İnsan, arkadaşına eşek der mi?’. Rivayete göre Manço’dan eşeği kuzuyla değiştirmesi bile talep ediliyor…
Doksanlı yılların sembol şarkılarından Zombie, tazeliğini hiç yitirmeden yoluna devam ediyor. U2 ile Simple Mind’ın bazı parçalarında rastlandığı gibi Kuzey İrlanda’daki vahşete göndermeler yapan bu rock balladı, The Cranberries grubunun lideri Dolores O’Riordan’ın benzersiz sesi ve yorumuyla protest müzik tarihinde de ayrıksı yere sahip.
Yıl 1961; yazın dünyayı kasıp kavuran şarkı C’est Ecrit Dans Le Ciel, İstanbul kulüplerinde de birçok orkestra ve solist tarafından seslendirilmekte. Devir yabancı şarkıları ustalıkla taklit edebilme devri; Bob Azzam’a en yakın kim söylüyorsa en başarılısı O. İstanbul Radyosu yapımcılarından Fecri Ebcioğlu’nun aklına, Avrupa’dan dönerken uçakta bu şarkıya Türkçe söz yazmak geliyor. Kalemi çıkarıp, kimine göre sigara paketine, kimine göre de uçak biletine nakaratı karalıyor: Bak bir varmış bir yokmuş eski günlerde/ Tatlı bir kız yaşarmış Boğaziçi’nde…
Türkiye’de ise bu kadar sevilen az yabancı şarkı oluyor. Dönemin ünlü gençlik ve müzik dergisi HEY’in listesinde aynı hafta Nicoletta’nın Fransızca söylediği Mamy Blue birinci, Los Top Pops’un İngilizce Mamy Blue’su üçüncü, Joel Dayde’ninki dördüncü ve Şanar Yurdatapan’ın beş yaşındaki oğu Arda Kardeş’e söylettiği ‘Oy Anam Oy’ versiyonu ise beşinci sırada yer alıyor.
Bu arada, çoğunlukla yıldızlara aranjman söz yazan Talu, besteleriyle dikkat çekmeye başlayan Melih Kibar’la iş birliğine gidiyor. Erol Evgin de ikiliye katılınca yerli pop tarihinin en başarılı, en üretken, en isabetli işler üreten takımı giriyor pazara. Eylül 1976’da İşte Öyle Bir Şey/Ah Bu Hayat Çekilmez (Sevdan Olmasa) 45’liğini çıkartıyor Erol Evgin. Donanımlı orkestranın kaydı ve Attila Özdemiroğlu’nun düzenlemesiyle.
Latin dünyasıyla Anglosakson kültürünü harmanlayan ilk isim olarak tarihe geçiyor. Ardından onun yolundan giderek birçok Latin şarkıcı ABD’de şöhreti yakalıyor. Eylül 1969’da 10 To 23 albümünü çıkarıyor. Beatles şarkılarının coverlarının da yer aldığı bu albüm Türkiye’ye de ulaşıyor. İlginç şekilde Türkiye’de albümden en fazla Rain parçası tutuluyor. Feliciano bestesi Milliyet Gazetesi okurlarınca yılın şarkısı seçiliyor.
Karaoğlan lakaplı Ecevit kürsüye çıkmadan, meydanda uçuşan beyaz güvercinlerle birlikte Şenay binlerce kişiye Sev Kardeşim’le Hayat Bayram Olsa’yı playback söylüyor; solcu diye TRT tarafından kara listeye alınacağını bile bile. Bu, Türkiye’de büyük mitingde bir ilk. Ecevit teklif ediyor Şenay’a mitingde şarkı söylemesini. Kitlelerin sevdiği onca solcu sanatçı varken Şenay’a gidiyor. Daha az sivri, hümanist bir ismin uygun olacağını düşünüyor. Şenay da bir kuruş almadan kürsüden Türkiye’ye haykırıyor: ‘Bütün dünya buna bir inansa/ Hayat bayram olsa’…
Noel 2016; George Michael, evinde kalp krizinden yaşamını yitiriyor. Sevenleri yasa boğuluyor. Ölüm, hemen TV’lere haber olurken fonda Last Christmas çalıyor. Last Christmas, George Michael’ın Wham ikilisindeyken 1984’te yazdığı Noel şarkısı. Eleştirmenler tarafından küçümsenmesine karşın halk tarafından tutulan ve kısa sürede Noel klasiği haline gelen parça. Öyküsü şöyle:
Hümeyra'nın yeniden zirve görmesi için sıkı parçalara gereksinimi var. Yeşil Giresunlu bir Fransız parça bulduğunu söylüyor. Uzun çalışmadan sonra Yahya Kemal’in sevilen şiiri Sessiz Gemi’yi Giresunlu’nun aranjmanıyla Christian Delagrange’ın Sans Toi Je Suis Soul’üne uyarlıyorlar ve Hümeyra, Ocak 1975’te bir kez daha listelerin en üst sırasına çıkıyor. Yapıt ‘altın plak’la ödüllendirilirken Hümeyra, Anadolu Pop’a uzakta bir yerde yürüyor artık.
Drifters trio, 1958’de rock’n roll grubu olarak kuruluyor. Lokallerde dikkat çektikten sonra Cliff Richard’la çalışmaya başlıyorlar ve eleman sayısı artarken adlarını The Shadows yapıyorlar. İngiliz pop dünyasına, dört yıl boyunca damgasını vuracak grup, fazla ses getirmeyen Saturday Night 45’liğinden sonra 1960’da Apache şarkısıyla bir anda şöhrete ulaşıyor.
1986’da bir şarkı üzerinde birlikte çalışırlarken Kayahan’ın aklına Antalya’da düzenlenecek Akdeniz Akdeniz Müzik Festivali’nin uluslararası yarışması geliyor. Uzun zaman önce ona haber iletilmiş ama fazla önemsememiş. Birden Nilüfer’e elemeye katılmayı öneriyor. Zaman az; ertesi günü bandın teslim edilmesi gerek. Stüdyoda zar zor bir saatlik yer bulabiliyorlar.
Tarih 1983; yer Los Angeles. Üç yaşındaki Felix Luther, babasının pürdikkat dinlediği radyoya yaklaşıp ‘radio ca-ca’ diyor. Babasının radyoya ilgisini mi kıskanıyor acaba! Felix, Queen grubunun davulcusu Roger Taylor’ın ilk çocuğu. Taylor kitabında Radio Ga-Ga’nın öyküsünü anlatmaya bu anıyla başlıyor. Felix radyoya tu ka ka derken babasının yeni bestesinin de fitilini ateşliyor.
UNESCO, 1979’u Dünya Çocuk Yılı ilan etmişti. Bunun sözde kalmaması ve farkındalık yaratılması için Büyükgönenç, bir sokak çocuğunun gerçeğini notalara döküp Dışarda Kar Yağıyor’u yaratmıştı. Saklambaç gazetesinin, yedi yıllık aradan sonra 1979’da düzenlediği Altın Mikrofon yarışmasında Dışarda Kar Yağıyor’la katılarak hem beste, hem şarkı sözü dallarında birinci olmuştu.
1932 Güney Afrika Johannesburg doğumlu şarkıcı Miriam Makeba 1957’de Dorothy Masuka bestesi Pata Pata’yı (Dokun Dokun) Xhosa lehçesinde plak yapmıştı. Geleneksel bir Afrika dansını konu edinen parçanın 1968’de Rana Alagöz tarafından Pata Pata (Dayak Cennetten Çıkma) adıyla Türkçe aranjmanı yayınlanmıştı.
Sezen Aksu’nun parlak günleri; Firuze, Sen Ağlama, Git, Sezen Aksu ’88 albümleriyle ve bir dolu hit parçayla, Seksenler’in kısır ortamında zirvedeki yerini sağlamlaştırmakla meşgul. Kaset günleri ve popun patlamasının çatlamasının eli kulağında. Sıra, 1989 albümü ‘Sezen Aksu Söylüyor’da. Temmuz’da yayınlanan albümün ilk teklisi Şinanay, diskoteklerce hemen baş tacı ediliyor. TV’ler de çok seviyor ve parçanın klibi ekranlarda sürekli dönüp duruyor.
Nebraskalı Denny Zager ile Rick Evans, 1962’de akustik gitarlarıyla şarkı söylemeye başlayan bir folk ikilisiydi. Bölgedeki lokallerde çalarak para kazanmaya çalışıyorlardı. 1964’te besteledikleri In The Year 2525 şarkısı repertuvarlarının en ilgi çeken parçasıydı. 1968’de borç parayla Odessa’da (Teksas) küçük bir stüdyoda şarkıyı kaydetmişlerdi.
İzmir’de müzik adına önemli işler üretmiş Ali Kocatepe, 1973’te İstanbul’a yerleşmiş ve ‘1 Numara’ plak şirketini kurup prodüktörlüğe başlamıştı. İzmir’le bağlantısı sürüyordu. Kentin o dönemki belediye başkanı Osman Kibar (Asfalt Osman) ile Kültür Turizm Genel müdür Yardımcısı Sunuk Pasiner, İzmir’de ilk kez düzenlenecek Akdeniz Festivali için şarkı istemişlerdi Kocatepe’den.
‘Dünyayı kasıp kavuran şarkı’ kartvizitine en uygun yapıtlardan biriydi Lambada. 1989’da ortaya çıkmıştı. Senegal asıllı Fransızlardan ve Brezilyalı şarkıcı Loalwa Braz’dan oluşan Kaoma grubunun Portekizce seslendirdiği parça kısa sürede dünyanın dört bir yanında tatil şarkısı haline gelerek tam anlamıyla patlamıştı. Lambada aslında bir Brezilya dansının adıydı ve bu şarkı yardımıyla uluslararası alana da yayılıyordu. Dansın özgün adı ise Carimbo’ydu.
Asıl patlamayı, İstanbul Gelişim’le doldurduğu, Kasım 1973 tarihli Yazık Oldu Yarınlara/ Haydi Sil Gözlerini (Boşver Arkadaş) 45’liğiyle yapıyor. Kapakta kendi fotoğrafı yok. Yeni çıkan biri için çok iddialı karar. Görüntünün, şarkının önüne geçmesini istemiyor. Çünkü, gazeteler, dergiler ona ‘romantik prens’ demeye başlamış bile. Kadir İnanır’lı filmi bile çekiliyor şarkının. Yazık Oldu Yarınlara, B yüzündeki Haydi Sil Gözlerini’nin de yardımıyla İlhan İrem’i zirveye taşıyor.
Hapishane filmi Unchained (Zincirsiz Mahkumlar) için Alex North’a (Viva Zapata, İhtiras Tramvayı, Yarın Ağlayacağım) beste sipariş verilmişti. Şarkıyı hazırladı North; sözleri de Hy Zaret yazdı. Parça çok, çok beğenildi ve 20. Yüzyıl’da en fazla stüdyo kaydı yapılmış şarkı olarak tarihe geçti. 500’den fazla isim farklı dillerde Unchained Melody’i yorumladı.
Yerli müzikte Simge 'Aşkın Olayım'la birinci, Mert Demir- Mabel Matiz ikilisi 'Antidepresan'la ikinci, Dedüblüman 'Belki'yle ile üçüncü oldu.
Türkiye´nin büyük kentlerinde yayında olan radyo kanallarının geniş listesi
Ata Demirer’in senaryosunu yazıp başrolünü üstlendiği, Hakan Algül’ün yönettiği Bursa Bülbülü filminin müzik albümü, filmin gösterime çıktığı gün yayınlandı. 12 parçadan oluşan albüm (üçü film için özel hazırlandı) müzikseverleri 80’li yıllara götürüyor. Yeni eserlerden 'Beyaz Zambaklar'ın sözleri Ata Demirer’e müziği Ata Demirer ve Taşkın Sabah’a, 'Unutma Beni' ve 'Bursa Kızları' şarkılarının sözleri Ata Demirer’e müzikleri ise Taşkın Sabah’a ait. Taşkın Sabah’ın müzik direktörlüğünde ve Taşkın Sabah Stüdyosu’nda kaydedilen albümün mix-mastering’i Tarık Ceran tarafından yapıldı.
U2 grubu, uzun süredir üzerinde çalıştığı projeleri 2023'te pazara yansıtmaya hazırlanıyor. İrlandalı grup Song of Surrender adını verdiği yeni albümünde 40 tane eski parçasının yeniden yorumuna yer verecek. 17 Mart 2023'te satışa verilecek albümü ise bu yıl AC/DC'nin izinden gidecekleri Songs Of Ascent albümü izleyecek.
Hüseyin Cebişçi, Gökhan Tümkaya, Efe Demiryoğuran, Evren Arkman, Deniz Bayrak'tan oluşan Daniska grubu 2021’de yayınladığı ikinci albümü Keşke Meyhanesi, Aralık 2022 başında plak halinde de çıkardı.
Guns N' Roses'ın en bilinen şarkısı; hüzünlü, melankolik. Adı da öyle. Elektro gitarın başrole soyunduğu en güzel aşk şarkılarından. Ayrıca, rock tarihinin en ilginç finallerinden birine sahip. Parça boyunca sakinliğini koruyan Slash'in gitarı sona doğru hard rock sularına girip coştukça coşuyor. Grunge modasının bütün mevzileri ele geçirdiği dönemde 'hard' aleminin sıkı bir cevabı gibi...
Yerli müzikte Güneş 'NKBİ' ile birinci, KÖFN 'Bi'Tek Ben Anlarım'la ikinci, Mabel Matiz-Mert Demir 'Antidepresan'la üçüncü oldu.
Rock ve müzik tarihinde bugün neler yaşandı? İşte tarihin sayfalarından birkaç önemli not:
Genç yaşına karşın uzun yıllardır rap müzikle uğraşan ´sinemamuzik.com´ okuru Emre Onaran sitemiz için rap şarkı yazdı. Yapıtını arkadaşı Uygar´la (Ragyu) birlikte seslendiren Emre Onaran´ın (Sürgün) videosu fotoğrafı tıklayınca:
Fatma Aydoğan ve Erhan Uslu ile yürekten ezgiler, bugün 20.00'de TRT Müzik'te ekranlara gelecek Gönülde Bir programında.
Naz Koçaş, best of'unu Stig'in şarkılarından yaptı: