Hiç şüphesiz, rock müzik tarihinin en ilginç şarkılarından Bohemian Rhapsody. Freddie Mercury tarafından Queen grubunun dördüncü albümü A Night At The Opera’da (1975) yer alması için bestelenmiş, 6 dakika uzunluğuna rağmen teklisi dokuz hafta İngiltere listelerinde dokuz hafta liste başı kalmış, 1991’de Murcury’nin ölümünün ardından yine İngiltere listelerinde beş hafta ‘1 numara’ olmuş sıra dışı parça. Öyküsü şöyle:
Birkaç filmin ardından Aşkıma İnan şarkısıyla müzikte de şansını denedi Nilgün Atılgan. Yerli popa gelmiş, fiziği en düzgün isimlerden biriydi ve kısa sürede ‘hem fizik, hem müzik’ formülüyle çok yol aldı. Hey Dergisi okurları 1973’te Atılgan’ı Yılın Ümit Veren Kadın Şarkıcısı seçti. 1974’te ise en sevilen şarkısı Çek Kayıkçı’yı 45’lik (arka yüz Nereden Çıktın Karşıma) olarak yayınladı. Sözleri Fecri Ebcioğlu, bestesi Selmi Andak’a ait şarkı çok ilgi gördü. Boğaziçi’nde kayıkla gezilebildiği günlerden fotoğraf sunuyordu müzikseverlere.
Tarih 21 Temmuz 1969; Greenwich saatiyle 20.17.40’da ABDli astronot Neil Armstrong, Ay’a adımını basan ilk insan olarak tarihe geçiyor. On dokuz dakika sonra da bu kez Buzz Aldrin’in botu Ay’ın tozlu yüzeyine ilk temasını yapıyor. Yanındaki küçük teypten Frank Sinatra’nın seslendirdiği Fly Me To The Moon yayılıyor. Bu Ay’da çalınan ilk şarkı… 1973’te bir şov programı sırasında Sinatra şunları söylüyor:
Ömür Göksel kendisine ilk altın plak ödülünü getiren, 1972 tarihli Sevemem Artık’a (arka yüz Yarım Kalan Hikayemiz) kadar 21 tane 45’lik yayınlamıştı. Bu plakta, Alman orkestra Ferdi Klein düzenlemeleri yazmış, ayrıca stüdyo kayıtlarına katılmıştı. Bestesi Ömür Göksel’e, sözleri de Zeki Uluruh’a ait Sevemem Artık’la sanatçı tüm Türkiye’ye adını duyurmuş, plak iyi satış grafiği çizmişti. Der dem taze kalan, filmlerde kullanılan, stadyumlarda tezahürat olan Sevemem Artık, Göksel’in simge şarkısı haline gelmişti.
‘İnsanız Biz, İnsanız Biz’ diye başlayan ve ‘İşte en meşhur buluşumuz tepemizde asılı, yüz milyon megaton bomba’ dedikten hemen sonra ‘Hayvanız Biz’ diye biten İnsanız Biz şarkısı TRT yönetim kurulunun ‘İnsan hayvan olmaz’ lafıyla final dışı bırakılmıştı. Grup, kararın iptaliyle ilgili Danıştay’a başvurup davayı kazanınca TRT onları yeniden diğer finalistlerin arasına almak zorunda kalmıştı.
Şarkının popülaritesi filmi çok geride bırakmış ve ABD’de üç hafta, İngiltere’de altı hafta listelerin zirvesinde kalan I Just Cold To Say I Love You, önce Altın Küre, ardından da en iyi özgün şarkı dalında Oscar kazanmıştı. Beste biriktirmesiyle ünlü Wonder şarkıyı aslında 1976’da yazmıştı. Bu arada Lloyd Chiate ile Lee Garrett 1985’te basının önüne çıkıp, Ekim 1975’te Wonder’a Hello It’s Me ile I Just Called adlı iki beste verdiklerini, Wonder’ın Oscar aldığı şarkıda, bunlardan I Just Called’ın nakarat bölümünü ve ismi çaldığını iddia etmişti.
Norveç’te Halley’le (söz: İlhan İrem) 53 puan toplayarak o güne kadar Türkiye’nin elde ettiği en iyi derece olan dokuzunculukla ülkeye dönen Klips ve Onlar, Temmuz 1987’de ‘Klips ve Onlar’ adıyla ortak albüm yayınlamıştı.
1973 tarihli Madalyonun Ters Yüzü ve 1974 şarkısı Sevenler Ağlarmış’la büyük sükse yapan 3 Hürel, artık kimseninkine benzemeyen bir soundla zirvedeydi. Haldun Hürel özel dinleyiciler kazanmış, askılı davul, kaşık, dev darbuka, çan ve teflerle kendine özgü vurmalılar sentezi yaratmıştı. Söz-müziği Feridun Hürel’e ait şarkı, yıllar sonra vasat cover yoruma karşın rağmen Haluk Levent’in ününe ün katmıştı.
Yunan müzik adamı Manos Loyzos’un bestesine Murathan Mungan’ın yazdığı sözlerle sevilen, daha sonra remiksleri yapılan Telli Telli, Yeni Türkü’yü magazin basınıyla da tanıştırmıştı. Garip bir durum oluşmuştu Yeni Türkü fotoğrafında. Bir yanda gazinolarda başka sanatçıların seslendirdiği Telli Telli’yle halay çekilip göbek titretilirken, diğer yanda şarkının sahibi Yeni Türkü ‘olanakların elverdiği ölçüde’ muhalif şarkılar dillendirmiş, ‘paşalar’a üstü kapalı göndermelerde bulunmuştu…
Petit Matin grubunun Les Garçons Arrivent Dans Les Choux (1973) şarkısının aranjmanı olan Hayırdır İnşallah’ın sözlerini Çiğdem Talu yazmış, düzenlemesini de Timur Selçuk hazırlamıştı. O dönem fazla ilgi görmeyen şarkıya Hababam Sınıfı’nın sihirli değneği değmiş, Akdora sahnelerde olmadan şöhrete ulaşmıştı.
1976 yılında kurulan Grup Stüdyo, Renato Fedi (tuşlular), Murat Malhasoğlu (gitar, tuşlular), Bedri Sahillioğlu (davul, vurmalılar), Şafak Köksalan (bas gitar) ile Recep Aktuğ’dan (vokal) oluşuyordu. Grup Stüdyo tek 45’liği Günaydın’da (söz-müzik: urat Mahlasoğlu) çeşitli dillerde günaydın anlamına gelen kelimeleri artarda söylüyordu. Yazlık mekanların havadar diskoteklerinin favori şarkıları arasına giren Günaydın’ın B yüzüne parçanın enstrümantal yorumunu koymuşlardı. Grup, bu 45’liğin ötesine geçemeden dağıldı.
Sen Gidince (beste: Ercüment Ateş), 30 şarkılık Tip Parade listesine 17. sıradan girmiş ve bir hafta sonra beşinciliğe yükselmişti. Radyoda sürekli çalan plak 20 binden fazla satmış, İtalya’da da piyasaya çıkmıştı. Bizim basına göre Sen Gidince birkaç haftada Hollanda’yı sallamıştı. Yeniden bu ülkeye davet edilmişler ve Hollanda televizyonu NOS’a çıkıp Top Pop programında şov yapmışlardı. Sen Gidince,daha sonra Hababam Sınıfı filminin unutulmaz sahnesinin yardımıyla ününe ün katmıştı.
Videoyu Avusturalyalı Russell Mulcahy (Highlander/İskoçyalı’nın yönetmeni) Güney Londra’da bir günde çekmiş ve videodan sonra şarkı 16 ülkede ‘1 numara’ya yükselmiş. Popçu diye küçümsenen Horne ile Downes 1980’de Jon Anderson ile Rick Wakeman’ın yerine Yes grubuna girmiş. Parçayı Pixies, Offspring, Radiohead, Erasure gibi isimler de coverlamış.
Dönüşüm’ün ana ilkesi şudur: ‘Anadolu’daki bağlamanın Asya sazlarından çok büyük farkı yoktur. Kaynağa inildikçe daha sağlıklı senteze ulaşma olanağı doğacağından Doğu’nun iyi incelenmesi, araştırılması gerekmektedir. Bu nedenle Asya sazlarına da, en az bağlama kadar eğilmek şarttır’… Grup ilk plağına Kiziroğlu Mustafa Bey/Havada Bulut Yok parçalarını koyar. Ozan Murat Çobanoğlu’dan dinledikleri Kiziroğlu Mustafa Bey’i kendilerine göre düzenlemişlerdir. Ağustosta yayımlanan parça büyük bir ilgiyle karşılanır ve grup 1970’in en sevilenleri arasında yer alır.
Seksenli yıllarda aerobik salonlarında en çok çalınan şarkı tartışmasız Maniac’tı. Flashdance filminin flaş parçalarından Maniac, yorumcusu ve bestecisi Michael Sembello’yu da (diğer besteci Dennis Matkosky) uluslararası yıldız yapmıştı. Aslında şarkının esin kaynağı bir psikopatı anlatan korku filmiydi. William Lustig’in 1980 tarihli Maniac filmini izleyen besteciler şarkıyı yazdıktan sonra adını da oradan almıştı. Sözler de ilginçti: ‘O manyak, kesinlikle manyak/ Kedini öldürüp kapıya çivileyecek…
Ardından da tekli Another Brick In The Wall geldi. Az tekli yapan Pink Floyd’un hiç adeti değildi albümden şarkı alıp tekli çıkarmak. Ama tam da hit olacak parçaydı ve de oldu Roger Waters parçayı gitar eşliğinde akustik hazırlamıştı. Bir dakika 20 saniye uzunluğundaki Another Brick In The Wall iki parça arasındaki geçiş esprisinde planlanmıştı. Şarkının gücünü fark eden yapımcı Bob Ezrin, Waters’dan süresini uzatmasını istemiş, ama küfrü yemişti.
Modern Folk Üçlüsü’nün bir başka hedefi de Türkiye’de o güne kadar derlenmemiş bir çocuk şarkıları repertuvarı oluşturmak ve çocukları müzik konusunda eğitmektir. Bu amaçla, Ankara televizyonunda haftada bir ‘Bu Akşam Sizlerleyiz’ adlı programı hazırlamakla yetinmeyip ilkokulları da dolaşarak müzik zevki aşılamaya çalışırlar. Çocuklarla bağlantıyı hiç kesmezler ve 1979’da ise Dünya Çocuk Yılı onuruna ‘Çocuklarımız İçin’ albümünü üretirler.
Tamamen akustik kaydedilmiş parça Simon & Garfunkel’ın ilk albümü Wednesday Morning’de yer almış ve plak sadece iki bin adet satmıştı. Büyük hayal kırıklığı yaşayan ikili de bu başarısızlığın ardından dağılmıştı. Ancak, plak şirketi pes etmeye niyetli değildi. Parçayı yeniden elektrikli gitar (Al Gorgoni), bas gitar (Bob Bushnell) ve davul (Bobby Gregg) ilave ederek kaydetmişlerdi.
Şarkıyı çıkartan Frankie Valli. Bob Crowe ile Bob Gaudio’nun bestesini grubu The 4 Seasons ile 1967’de plak yapmış ve o yıl ABD Billboard listelerinde iki numaraya kadar yükselmiş, ardından bir milyon satarak altın plak kazanmış. Valli, 1974’te My Eyes Adored You’yu piyasaya sürene dek onun en büyük hiti olarak kabul görmüş ve dünya çapında birçok sanatçı tarafından coverı yapılmış. Farklı tarihlerde de olsa hep kabul görmüş, tazeliğinden bir şey yitirmemiş.
Daha önce Kanlıca Altılısı ve ASS Ltd. adlı gruplarda birlikte müzik yapmış Nejat Yavaşoğulları (d. 1950) ile Reha Öztanyel (d.1945), TRT’nin ilk kez katılacağı 1975 Eurovision Şarkı Yarışması Türkiye seçmelerine Caniko (söz-müzik: Nejat Yavaşoğulları) adlı parçayı göndermiş ve finale kalmayı başarmıştı. Yavaşoğlu yıllar önce Can Kardeş adıyla bestelediği şarkıya Eurovision için Caniko adını koymuştu. Finalde Reha-Nejat adıyla kameraların önüne geçen ikili dereceye girememişti ama, parçaları hayli sevildiğinden yarışma sonrası Caniko/Öyle Bir Aşk Hikayesi adıyla 45’lik çıkartmışlardı.
Müzik listelerinde Tarkan 'Yo' ile birinci, Mabel Matiz 'Kömür'le ikinci, Ebru Yaşar-Siyam-Zeyd 'Kafamlın İçi'yle üçüncü oldu.
Türkiye´nin büyük kentlerinde yayında olan radyo kanallarının geniş listesi
Ceza, dokuz yılın ardından yeni albüm yayınladı: Yatay Zeka. 10 şarkıdan oluşan Yatay Zeka’nın tanıtım şarkısı Abaküs, medyada tanıtılmaya başladı.
Coldplay grubu, aralarında Arjantinli şarkıcı Tini, Filistin-Şilili Elyanna, Little Simz ile Burna Boy'un da bulunduğu bir grup isimle ortak hazırladığı We Pray şarkısını 23 Ağustos tarihinde piyasaya çıkaracağını duyurdu. We Pray, Coldplay'in 4 Ekim'de yayınlayacağı, 10. stüdyo albümü olacak Moon Music'te yer alıyor (yeni albümden feelslikeimfallinginlove'dan sora seçilen ikinci tekli).
Benzersiz seslerden Cem Adrian'ın Türk Sanat Müziği'nin hafızalara yer etmiş birbirinden güzel eserlerini seslendirdiği 'Solmayan Şarkılar 2' albümü plak ve CD formatında da piyasaya verildi.. Sony Music Türkiye etiketiyle yayınlanan 'Bir Gülü Sevdim', 'Hatıram Olsun', 'Şimdi Uzaklardasın', 'Bir İlkbahar Sabahı' gibi klasikleri içeriyor.
Mazhar ise, Ankara’da tiyatroda oynamakta. Fuat ile askerden yeni dönmüş Özkan Uğur da Şensoy’un Orta Oyuncuları’yla birlikte sahnenin bir köşesinde Şahları da Vururlar şarkılarının bir bölümünü çift ses söylemekte. Vokalleri üst düzeyde. Oyunda yer ala ala, zamanla hem müzisyen, hem de oyuncu olarak sahneye çıkıyorlar. Fuat’ın, İran Prensesi Süreyya’nın Şah Rıza’ya erkek çocuk yani şahzade veremediği için şah tarafından saraydan uzaklaştırıldığı sahneye yazdığı ‘Gam Yeme Sen Ey Süreyya’ şarkısı ile Döndü Pervaneler’ oyunu izleyenlerin diline yerleşiyor. Tiyatroya pilli büyük teyp getirip gizlice kayıt edenler var şarkıları. Ankara’dan gelip oyunu izleyen Mazhar da bu iki şarkıyı çok seviyor ve kendince sözler yazıyor.
Yerli müzikte Simge 'Önümüz Yaz'la birinci, Mela Bedel 'Ben Sana Gelemem'le ikinci, Reynmen 'Renklensin'le üçüncü oldu.
Rock ve müzik tarihinde bugün neler yaşandı? İşte tarihin sayfalarından birkaç önemli not:
Genç yaşına karşın uzun yıllardır rap müzikle uğraşan ´sinemamuzik.com´ okuru Emre Onaran sitemiz için rap şarkı yazdı. Yapıtını arkadaşı Uygar´la (Ragyu) birlikte seslendiren Emre Onaran´ın (Sürgün) videosu fotoğrafı tıklayınca:
Birbirinden güzel eserlerin icra edildiği bir TRT klasiği "Akşam Sefası" programı, bugün 21.00'de TRT Müzik'te.
Naz Koçaş, best of'unu Stig'in şarkılarından yaptı:
İsmi Açık Hava Tiyatrosu; halkın ağzında Harbiye Açıkhava; kartvizitinde ise ‘Türkiye’nin Müzik Mabedi’ yazılı. Hem ülke, hem dünya kültür tarihinde bir Royal Albert Hall, Madison Square Garden, Olympia kadar önemli ve değerli bir amfitiyatro. Kent mimarisi için de önemli merkez. Batılı örneklerine benzer şekilde bir eğlence vadisinin ortasında bulunuyor. En üstte Hilton, biraz altında, günümüzde adı İstanbul Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı olmuş meşhur Spor ve Sergi Sarayı, Açıkhava Tiyatrosu, Küçük Çiftlik Park lunaparkı ve ismi sürekli değişen stadyum…