Ali Rıza Binboğa, Barış Manço’dan sonra Türk popunda imaj kavramını, önemini fark eden ve en iyi kullanan isimdi. 1975’te Semiha Yankı’nın kurayla kazandığı ilk yerli Eurovision finalinde Yarın adlı bestesiyle müzik adamlarından oluşan jürinin ‘sıfır puan’ıyla sonuncu, halk jürisinin de 26 bini aşan oyuyla birinci olmuştu. Ortak listedeki yeri ise dördüncülüktü.
Yıl 1958. İtalya’nın en önemli müzik etkinliği Sanremo Festivali’nin yarışma bölümüne, son derece basit, akılda kalıcı şarkısı Nel Blu Dipinto Di Blu (söz: Franco Migliacci, müzik: D. Modugno) ile katılıyor ve kazanıyor. Ardından İtalyan Devlet televizyonu RAI parçayı Eurovision Şarkı Yarışması’na gönderiyor. Orada da üçüncü oluyor Modugno. Halk arasında şarkının adı değişiyor ve bundan böyle, nakaratında yer alan Volare (Uçmak) kelimesi kullanılıyor.
1975 tarihli Tatlı Tatlı, şarkıcıyı Türkiye’ye tanıtan yapıt oldu. Söz ve müziği Tuğrul Dağcı’ya (Oktay Yurdatapan’ın bestelerine imza attığı ismi) ait Tatlı Tatlı’nın düzenlemesini Attila Özdemiroğlu yazdı, kayıtlarda Dün Bugün Yarın Orkestrası çaldı. Diğer yüzünde Sus! Şarkısının yer aldığı 45’lik iyi satarken, Tatlı Tatlı’nın popülerliği arttı.
I Will Survive ‘en iyi diskotek şarkısı’ dalında (O yıl ilk ve son kez verildi ödül) Grammy kazanmış, 14 milyon adet satmış, birçok filmde kullanılmış, aralarında Ajda Pekkan’ın ‘Bambaşka Biri’si de olmak üzere 20 dilde 200’den fazla aranjmanı yapılmıştı. Amerikan Kongresi Kütüphanesi, ‘sanatsal, kültürel, tarihsel değeri' nedeniyle şarkıyı korumaya aldığını ilan etmişti.
Türkiye çapında ünlenen Akkor'un starlığını ilan etmesi ise Reyhan şarkısıyla olmuştu. 1969’da Reyhan zirveye yükselmiş, on binlerce satmış bu şarkının düzenlemesini Turgut Dalar hazırlamıştı. Dağlar Kızı Reyhan, Azeri bir yapıttı ve sözleri Reşid Behbudov’a, müziği Fikret Amirov’a aitti.
Hiç şüphesiz, rock müzik tarihinin en ilginç şarkılarından Bohemian Rhapsody. Freddie Mercury tarafından Queen grubunun dördüncü albümü A Night At The Opera’da (1975) yer alması için bestelenmiş, 6 dakika uzunluğuna rağmen teklisi dokuz hafta İngiltere listelerinde dokuz hafta liste başı kalmış, 1991’de Murcury’nin ölümünün ardından yine İngiltere listelerinde beş hafta ‘1 numara’ olmuş sıra dışı parça. Öyküsü şöyle:
Birkaç filmin ardından Aşkıma İnan şarkısıyla müzikte de şansını denedi Nilgün Atılgan. Yerli popa gelmiş, fiziği en düzgün isimlerden biriydi ve kısa sürede ‘hem fizik, hem müzik’ formülüyle çok yol aldı. Hey Dergisi okurları 1973’te Atılgan’ı Yılın Ümit Veren Kadın Şarkıcısı seçti. 1974’te ise en sevilen şarkısı Çek Kayıkçı’yı 45’lik (arka yüz Nereden Çıktın Karşıma) olarak yayınladı. Sözleri Fecri Ebcioğlu, bestesi Selmi Andak’a ait şarkı çok ilgi gördü. Boğaziçi’nde kayıkla gezilebildiği günlerden fotoğraf sunuyordu müzikseverlere.
Tarih 21 Temmuz 1969; Greenwich saatiyle 20.17.40’da ABDli astronot Neil Armstrong, Ay’a adımını basan ilk insan olarak tarihe geçiyor. On dokuz dakika sonra da bu kez Buzz Aldrin’in botu Ay’ın tozlu yüzeyine ilk temasını yapıyor. Yanındaki küçük teypten Frank Sinatra’nın seslendirdiği Fly Me To The Moon yayılıyor. Bu Ay’da çalınan ilk şarkı… 1973’te bir şov programı sırasında Sinatra şunları söylüyor:
Ömür Göksel kendisine ilk altın plak ödülünü getiren, 1972 tarihli Sevemem Artık’a (arka yüz Yarım Kalan Hikayemiz) kadar 21 tane 45’lik yayınlamıştı. Bu plakta, Alman orkestra Ferdi Klein düzenlemeleri yazmış, ayrıca stüdyo kayıtlarına katılmıştı. Bestesi Ömür Göksel’e, sözleri de Zeki Uluruh’a ait Sevemem Artık’la sanatçı tüm Türkiye’ye adını duyurmuş, plak iyi satış grafiği çizmişti. Der dem taze kalan, filmlerde kullanılan, stadyumlarda tezahürat olan Sevemem Artık, Göksel’in simge şarkısı haline gelmişti.
‘İnsanız Biz, İnsanız Biz’ diye başlayan ve ‘İşte en meşhur buluşumuz tepemizde asılı, yüz milyon megaton bomba’ dedikten hemen sonra ‘Hayvanız Biz’ diye biten İnsanız Biz şarkısı TRT yönetim kurulunun ‘İnsan hayvan olmaz’ lafıyla final dışı bırakılmıştı. Grup, kararın iptaliyle ilgili Danıştay’a başvurup davayı kazanınca TRT onları yeniden diğer finalistlerin arasına almak zorunda kalmıştı.
Şarkının popülaritesi filmi çok geride bırakmış ve ABD’de üç hafta, İngiltere’de altı hafta listelerin zirvesinde kalan I Just Cold To Say I Love You, önce Altın Küre, ardından da en iyi özgün şarkı dalında Oscar kazanmıştı. Beste biriktirmesiyle ünlü Wonder şarkıyı aslında 1976’da yazmıştı. Bu arada Lloyd Chiate ile Lee Garrett 1985’te basının önüne çıkıp, Ekim 1975’te Wonder’a Hello It’s Me ile I Just Called adlı iki beste verdiklerini, Wonder’ın Oscar aldığı şarkıda, bunlardan I Just Called’ın nakarat bölümünü ve ismi çaldığını iddia etmişti.
Norveç’te Halley’le (söz: İlhan İrem) 53 puan toplayarak o güne kadar Türkiye’nin elde ettiği en iyi derece olan dokuzunculukla ülkeye dönen Klips ve Onlar, Temmuz 1987’de ‘Klips ve Onlar’ adıyla ortak albüm yayınlamıştı.
1973 tarihli Madalyonun Ters Yüzü ve 1974 şarkısı Sevenler Ağlarmış’la büyük sükse yapan 3 Hürel, artık kimseninkine benzemeyen bir soundla zirvedeydi. Haldun Hürel özel dinleyiciler kazanmış, askılı davul, kaşık, dev darbuka, çan ve teflerle kendine özgü vurmalılar sentezi yaratmıştı. Söz-müziği Feridun Hürel’e ait şarkı, yıllar sonra vasat cover yoruma karşın rağmen Haluk Levent’in ününe ün katmıştı.
Yunan müzik adamı Manos Loyzos’un bestesine Murathan Mungan’ın yazdığı sözlerle sevilen, daha sonra remiksleri yapılan Telli Telli, Yeni Türkü’yü magazin basınıyla da tanıştırmıştı. Garip bir durum oluşmuştu Yeni Türkü fotoğrafında. Bir yanda gazinolarda başka sanatçıların seslendirdiği Telli Telli’yle halay çekilip göbek titretilirken, diğer yanda şarkının sahibi Yeni Türkü ‘olanakların elverdiği ölçüde’ muhalif şarkılar dillendirmiş, ‘paşalar’a üstü kapalı göndermelerde bulunmuştu…
Petit Matin grubunun Les Garçons Arrivent Dans Les Choux (1973) şarkısının aranjmanı olan Hayırdır İnşallah’ın sözlerini Çiğdem Talu yazmış, düzenlemesini de Timur Selçuk hazırlamıştı. O dönem fazla ilgi görmeyen şarkıya Hababam Sınıfı’nın sihirli değneği değmiş, Akdora sahnelerde olmadan şöhrete ulaşmıştı.
1976 yılında kurulan Grup Stüdyo, Renato Fedi (tuşlular), Murat Malhasoğlu (gitar, tuşlular), Bedri Sahillioğlu (davul, vurmalılar), Şafak Köksalan (bas gitar) ile Recep Aktuğ’dan (vokal) oluşuyordu. Grup Stüdyo tek 45’liği Günaydın’da (söz-müzik: urat Mahlasoğlu) çeşitli dillerde günaydın anlamına gelen kelimeleri artarda söylüyordu. Yazlık mekanların havadar diskoteklerinin favori şarkıları arasına giren Günaydın’ın B yüzüne parçanın enstrümantal yorumunu koymuşlardı. Grup, bu 45’liğin ötesine geçemeden dağıldı.
Sen Gidince (beste: Ercüment Ateş), 30 şarkılık Tip Parade listesine 17. sıradan girmiş ve bir hafta sonra beşinciliğe yükselmişti. Radyoda sürekli çalan plak 20 binden fazla satmış, İtalya’da da piyasaya çıkmıştı. Bizim basına göre Sen Gidince birkaç haftada Hollanda’yı sallamıştı. Yeniden bu ülkeye davet edilmişler ve Hollanda televizyonu NOS’a çıkıp Top Pop programında şov yapmışlardı. Sen Gidince,daha sonra Hababam Sınıfı filminin unutulmaz sahnesinin yardımıyla ününe ün katmıştı.
Videoyu Avusturalyalı Russell Mulcahy (Highlander/İskoçyalı’nın yönetmeni) Güney Londra’da bir günde çekmiş ve videodan sonra şarkı 16 ülkede ‘1 numara’ya yükselmiş. Popçu diye küçümsenen Horne ile Downes 1980’de Jon Anderson ile Rick Wakeman’ın yerine Yes grubuna girmiş. Parçayı Pixies, Offspring, Radiohead, Erasure gibi isimler de coverlamış.
Dönüşüm’ün ana ilkesi şudur: ‘Anadolu’daki bağlamanın Asya sazlarından çok büyük farkı yoktur. Kaynağa inildikçe daha sağlıklı senteze ulaşma olanağı doğacağından Doğu’nun iyi incelenmesi, araştırılması gerekmektedir. Bu nedenle Asya sazlarına da, en az bağlama kadar eğilmek şarttır’… Grup ilk plağına Kiziroğlu Mustafa Bey/Havada Bulut Yok parçalarını koyar. Ozan Murat Çobanoğlu’dan dinledikleri Kiziroğlu Mustafa Bey’i kendilerine göre düzenlemişlerdir. Ağustosta yayımlanan parça büyük bir ilgiyle karşılanır ve grup 1970’in en sevilenleri arasında yer alır.
Seksenli yıllarda aerobik salonlarında en çok çalınan şarkı tartışmasız Maniac’tı. Flashdance filminin flaş parçalarından Maniac, yorumcusu ve bestecisi Michael Sembello’yu da (diğer besteci Dennis Matkosky) uluslararası yıldız yapmıştı. Aslında şarkının esin kaynağı bir psikopatı anlatan korku filmiydi. William Lustig’in 1980 tarihli Maniac filmini izleyen besteciler şarkıyı yazdıktan sonra adını da oradan almıştı. Sözler de ilginçti: ‘O manyak, kesinlikle manyak/ Kedini öldürüp kapıya çivileyecek…
Yerli müzikte Göksel 'Canım’la birinci, Mabel Matiz ‘Karakol’la ikinci, Hande Yener ‘Aklımda’ ile üçüncü oldu.
Türkiye´nin büyük kentlerinde yayında olan radyo kanallarının geniş listesi
Mazhar Alanson’un sevilen yapıtlarının bir araya getirildiği “Mazhar Alanson Senfoni” albümü yayınlandı. Alanson’un 3 Mart 2019’da Şef Turhan Yükseler yönetiminde Cemal Reşit Rey (CRR) Senfoni Orkestrası ile verdiği “Mazhar Senfoni” konserinin kayıtlarından oluşan albüm 18 şarkıyı içeriyor.
Pink Floyd grubu, sonunda 1977 tarihli Animals albümünün yeniden basımına, kapağın yeniden çizilmesi şartıyla razı oldu. Aubrey Powell özgün kapağın üzerinde çalışarak ilginç bir versiyona imza attı. 16 Eylül 2022 tarihinde yayınlanacak Animals, CD, uzunçalar, blue-ray ve SACD formatlarında müzikseverlere sunulacak.
Kazım Koyuncu’nun 2001’de CD ve kaset olarak yayınlanmış Viya! adlı ilk solo albümü plak formatında piyasaya verildi. Beyoğlu Metropol ile La Luna etiketiyle satışa çıkan, 180 gram ağırlığındaki 33’lükte Hemşince, Türkçe, Lazca, Gürcüce, Megrelce türküler ile “Gülbeyaz” TV dizisi için yazılmış iki de sözsüz beste bulunuyor.
Birikmiş bestelerin özenle değerlendirildiği günlerde, Pir Sultan Abdal Şenlikleri’ne katılmak amacıyla Sivas valisi Ahmet Karabilgin'in özel davetlisi olarak Sivas’a gitmiş, ozan, düşünür, yazar 35 insan, laiklik karşıtı grup tarafından 2 Temmuz 1993'te Madımak Oteli’nde yakılarak ‘Orta Çağ’a benzer ortamda öldürülüyor. Dönemin başbakanı Tansu Çiller kameralara ‘Çok şükür, otel dışındaki halkımız bir zarar görmemiştir’, derken, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ise ‘Olay münferittir. Ağır tahrik var. Bu tahrik sonucu halk galeyana gelmiş… Güvenlik kuvvetleri ellerinden geleni yapmışlardır… Karşılıklı gruplar arasında çatışma yoktur. Bir otelin yakılmasından dolayı can kaybı vardır.’ sözleriyle katliamı değerlendiriyor…
Yerli müzikte Hande Yener 'Aklımda'yla birinci, KÖFN 'Bi'tek Ben Anlarım'la ikinci, Derya Uluğ 'Hadi Çal'la üçüncü oldu.
Rock ve müzik tarihinde bugün neler yaşandı? İşte tarihin sayfalarından birkaç önemli not:
Genç yaşına karşın uzun yıllardır rap müzikle uğraşan ´sinemamuzik.com´ okuru Emre Onaran sitemiz için şarkı yazdı. Yapıtını arkadaşı Uygar´la (Ragyu) birlikte seslendiren Emre Onaran´ın (Sürgün) videosu içeride:
TRT İzmir Stüdyosu'nda özel eserlerin icrasıyla hazırlanan Radyo Günleri programı bugün 19.00'da TRT Müzik'te.
Naz Koçaş, best of'unu Stig'in şarkılarından yaptı: