Yeni ismiyle MFÖ, ‘The Best of MFÖ’ ve ‘Geldiler’ albümleriyle bir nebze fabrika ayarlarına dönerken, ıskalanmış birkaç parça da nihayet keşfedilip itibar görmeye başlıyor; Yalnızlar Garı gibi. Mazhar Alanson, sözlerini yaklaşık on yıllık zaman diliminde tamamladığı şarkının düzenlemesi için Mazhar Olmak kitabında şu bilgileri aktarıyor: ‘Düzenlemesini Yamaha oyuncak bir klavye ile yaptım. İlk versiyonunda Fuat’ın orta solosunun modern olması için uğraşmıştım. Murphy (Peter) bunu beğenip Fuat’ı Londra’ya bir kayda çağırdı. Erkan Oğur’un da sonunda attığı oryantal solo harikadır…’
Sting ilk solo albümü Dream of the Blue Turtles’ı çıkartıyor ve yapıtın adını, rüyasındaki rengarenk bahçeden esinlenerek koyduğunu söylüyor. Rock, caz, soul arasında gidip gelen albümde, senfoni orkestrası eşliğinde kaydedilmiş Russians şarkısı hemen dikkat çekiyor. ABD ile Sovyetler Birliği’nin ‘soğuk savaş’ı körüklediği günlerde Sting’den böyle barışçıl bir şarkı gelmesi şaşırtıyor. 1985’te Mikhail Gorboçov, Sovyetler’de başa geçiyor ve ‘perestroyka’yı başlatarak dünyaya barış mesajları veriyor. Birkaç yıl sonra da Berlin Duvarı yıkılıyor.
Galatasaray Lisesi’ni bitirdikten sonra 1964’te Paris’e gidiyor Timur Selçuk ve Ecole Normal de Musique’de piyano, kompozisyon, orkestra şefliği okumaya başlıyor. Günleri tamamen müzikle şekillenirken yanında getirdiği kitaplardaki şiirleri bestelemeye çalışıyor. Kitaplar Faruk Nafiz Çamlıbel ile Ümit Yaşar Oğuzcan’ın. İkisi de babasının arkadaşı. Çamlıbel’in Sen Nerdesin?’i de bu şiirlerden…
Müzik eleştirmenlerinin çoğuna göre Seksenler’in 1 numaralı şarkısı. Nedeni çeşitli; ama en çarpıcı olanı, o güne dek örtülü ırkçılık yapmış MTV’nin ilk kez beyaz olmayan birinin videoklibini yayınlamak zorunda kalması. Billie Jean, Thriller albümünün ikinci teklisi (İlki Paul McCartney ile düet The Girl is Mine). 20 Ocak 1983’te 45’lik olarak yayınlanıyor ve 11 milyondan fazla satarak bütün zamanların rekorunu eline geçiriyor.
Üniversite gençliğinden ve ‘okumuş’ kesimden ilgi gören Bir Yaz Daha Bitiyor, gitarlı, mandolinli ‘Akdeniz soundu’ denen türün o dönemde satabileceği en iyi tiraja ulaşmıştı. Başarıdaki en büyük pay birçoğuna göre Sen Benim Şarkılarımsın parçasındaydı. Amca İlhan Şeşen ile yeğenler Gökhan ve Burhan Şeşen inandıkları müzikten ödün vermeden, sabırla ilerleyerek, Levent Kırca’nın izlenme rekorları kıran TV dizisi ‘Olacak O Kadar’ın müziklerini yazıp ilk bölümlerde oyuncu olarak da ekranda gözükme operasyonuna doğru büyük bir adım daha atmıştı…
Tek şarkıyla ünlü olanlardan Mauricio Alberto Kaisermann. Brezilya’da San Paolo’da dünyaya geliyor. Müziğe ilgisi var. Mahalledeki birkaç gruba katıldıktan sonra tek başına yola devam kararı alıyor ve besteler yazmaya başlıyor. Yapıtlarıyla dikkat çekiyor ve Brezilya pazarı için ilk albümünü 1975’te yapıyor. Parçalar vasat ama bir tanesi var ki yürekleri dağlıyor adeta. Adı Dime ve bir bolero.
Ümit Besen konunun taverna ayağının kralı. Adana lokallerinde onu dinleyen ‘taçsız kral’ Metin Oktay’ın tavsiyesiyle Tarabya piyasasına sıçrayan Ümit Besen, çok sevilen besteleriyle rakiplerinden birkaç adım öne çıkıyor. Ümit Besen’in şöhrete ulaşması 1980’de yayınladığı ilk albümü Şikayetim Var’daki Tahta Masa şarkısıyla oluyor.
Sıra sözlere gelince, tarihin en ünlü bombardıman uçağı B-29’u, diğer adıyla Enola Gay’i hatırlıyor; hani şu 6 Ağustos 1945’te Hiroşima’ya atom bombasını bırakıp 2. Dünya Savaşı’nı sonlandıran uçak. Kütüphaneye kapanıp bilgi topluyor ve sözleri yazıyor. Etrafındakilere dinletiyor şarkıyı. Hepsi, 100 binden fazla insanı öldüren uçaktan pop şarkısı olur mu deyip karşı çıkıyor.
Grubun 1989 tarihli ikinci albümü Uçtu Uçtu büyük başarı kazanıyor. Albümde lokomotif işlevi gören Acil Demokrasi şarkısının adı kasetin kapağında Uçtu Uçtu’nun yanına yazılıyor. Kapakta Bedri Baykam’ın resmi var. Bulutsuzluk Özlemi, 9 Eylül 1989 tarihli ‘İnsan Hakları Yarın Değil Hemen Şimdi’ konserinde Acil Demokrasi’yi iki kez söyledikten sonra ortalık yıkılınca cesaretlenip ikinci kasetin hazırlıklarını hızlandırıyor ve aynı yılın Ekim ayında Uçtu Uçtu çıkıyor.
Beatles'ın en sevilen şarkılarından Hey Jude, önce grubun White Album uzunçaları için Paul McCartney tarafından yazılıyor ama sonra fikir değişiyor ve 26 Ağustos 1968’de 45’lik olarak çıkıyor. 45’liklerin üç dakikayı aşmadığı dönemde 7 dakika 11 saniyelik uzunluğuyla tarihe geçiyor.
Burada aynı yılın sonbaharında farklı kapakla basılıyor Ada; Attila Özdemiroğlu’nun yeni şirketi ART’ın ilk plağı olarak. Livaneli’nin önceki albümlerine pek benzemiyor Ada. Bağlama yok, türkü yok. Albümdeki çoğu gitarla yapılmış bestelerden Gözlerin bir adım öne çıkıyor ve şairlerin sevilen yapıtlarına yazılmış melodiler arasında Livaneli imzalı aşk şarkısı olarak çok seviliyor. Livaneli, Gözlerin’le ilgili bilgi verirken, daha önce Stockholm’de Yılanı Öldürseler filmi için yazdığı ezginin üzerine Paris’te sözleri oturttuğunu, beste üzerine söz eklemenin çok daha zor olduğunu, gitarla bu işi başardığını anlatıyor.
1991 başı; ‘Çocuklar; akşama kadar şarkıya isim bulamazsak, albümün çıkamama riski var’ diye avaz avaz bağırıyor R.E.M. grubunun basçısı Mike Miles stüdyoda. Skandal an meselesi. On yaşında, hayli şöhretli, saygı gören, kapasiteli bir grupta bunların konuşulması hiç profesyonel değil. Ancak, yeni albümün (7. stüdyo albümü olacak) lokomotifi olacak teklinin adı henüz bulunamamış durumda. Sonunda, yapımcı şirket Warner’dan mesaj geliyor ve ‘Losing My Religion’ olsun deniliyor…
Kurtalan Ekspres’in sadık elemanı Celal Güven’in ‘glockenspiel’inden yayılan masalımsı, masumiyeti çağrıştıran melodiyle Arkadaşım Eşşek albümün lokomotif şarkısı haline geliyor. Çok, çok seviliyor ama TRT yönetimi, parça sansürden geçse de gizli sansür uyguluyor. Gerekçe ilginç: ‘İnsan, arkadaşına eşek der mi?’. Rivayete göre Manço’dan eşeği kuzuyla değiştirmesi bile talep ediliyor…
Doksanlı yılların sembol şarkılarından Zombie, tazeliğini hiç yitirmeden yoluna devam ediyor. U2 ile Simple Mind’ın bazı parçalarında rastlandığı gibi Kuzey İrlanda’daki vahşete göndermeler yapan bu rock balladı, The Cranberries grubunun lideri Dolores O’Riordan’ın benzersiz sesi ve yorumuyla protest müzik tarihinde de ayrıksı yere sahip.
Yıl 1961; yazın dünyayı kasıp kavuran şarkı C’est Ecrit Dans Le Ciel, İstanbul kulüplerinde de birçok orkestra ve solist tarafından seslendirilmekte. Devir yabancı şarkıları ustalıkla taklit edebilme devri; Bob Azzam’a en yakın kim söylüyorsa en başarılısı O. İstanbul Radyosu yapımcılarından Fecri Ebcioğlu’nun aklına, Avrupa’dan dönerken uçakta bu şarkıya Türkçe söz yazmak geliyor. Kalemi çıkarıp, kimine göre sigara paketine, kimine göre de uçak biletine nakaratı karalıyor: Bak bir varmış bir yokmuş eski günlerde/ Tatlı bir kız yaşarmış Boğaziçi’nde…
Türkiye’de ise bu kadar sevilen az yabancı şarkı oluyor. Dönemin ünlü gençlik ve müzik dergisi HEY’in listesinde aynı hafta Nicoletta’nın Fransızca söylediği Mamy Blue birinci, Los Top Pops’un İngilizce Mamy Blue’su üçüncü, Joel Dayde’ninki dördüncü ve Şanar Yurdatapan’ın beş yaşındaki oğu Arda Kardeş’e söylettiği ‘Oy Anam Oy’ versiyonu ise beşinci sırada yer alıyor.
Bu arada, çoğunlukla yıldızlara aranjman söz yazan Talu, besteleriyle dikkat çekmeye başlayan Melih Kibar’la iş birliğine gidiyor. Erol Evgin de ikiliye katılınca yerli pop tarihinin en başarılı, en üretken, en isabetli işler üreten takımı giriyor pazara. Eylül 1976’da İşte Öyle Bir Şey/Ah Bu Hayat Çekilmez (Sevdan Olmasa) 45’liğini çıkartıyor Erol Evgin. Donanımlı orkestranın kaydı ve Attila Özdemiroğlu’nun düzenlemesiyle.
Latin dünyasıyla Anglosakson kültürünü harmanlayan ilk isim olarak tarihe geçiyor. Ardından onun yolundan giderek birçok Latin şarkıcı ABD’de şöhreti yakalıyor. Eylül 1969’da 10 To 23 albümünü çıkarıyor. Beatles şarkılarının coverlarının da yer aldığı bu albüm Türkiye’ye de ulaşıyor. İlginç şekilde Türkiye’de albümden en fazla Rain parçası tutuluyor. Feliciano bestesi Milliyet Gazetesi okurlarınca yılın şarkısı seçiliyor.
Karaoğlan lakaplı Ecevit kürsüye çıkmadan, meydanda uçuşan beyaz güvercinlerle birlikte Şenay binlerce kişiye Sev Kardeşim’le Hayat Bayram Olsa’yı playback söylüyor; solcu diye TRT tarafından kara listeye alınacağını bile bile. Bu, Türkiye’de büyük mitingde bir ilk. Ecevit teklif ediyor Şenay’a mitingde şarkı söylemesini. Kitlelerin sevdiği onca solcu sanatçı varken Şenay’a gidiyor. Daha az sivri, hümanist bir ismin uygun olacağını düşünüyor. Şenay da bir kuruş almadan kürsüden Türkiye’ye haykırıyor: ‘Bütün dünya buna bir inansa/ Hayat bayram olsa’…
Noel 2016; George Michael, evinde kalp krizinden yaşamını yitiriyor. Sevenleri yasa boğuluyor. Ölüm, hemen TV’lere haber olurken fonda Last Christmas çalıyor. Last Christmas, George Michael’ın Wham ikilisindeyken 1984’te yazdığı Noel şarkısı. Eleştirmenler tarafından küçümsenmesine karşın halk tarafından tutulan ve kısa sürede Noel klasiği haline gelen parça. Öyküsü şöyle:
Yerli müzikte Sıla 'Şarkıcı'yla birinci, Erşan Kuneri dizisinin şarkı albümü ikinci, Atiye 'Deli İşi'yle üçüncü oldu.
Türkiye´nin büyük kentlerinde yayında olan radyo kanallarının geniş listesi
Geçen yıl ‘O Ses Türkiye’ yarışmasında çeyrek finale çıkma başarısını göstermiş Buket Bozbey ilk teklisi Oynama Benimle’yi dijital ortamda müzikseverlere sundu. O Ses Türkiye’de güçlü yorumu ve sahne hakimiyetiyle öne çıkmış Bozbey’in Oynama Benimle’ye (söz: Cengiz Altınsoy/müzik: Cengiz Eşgin) çektiği videoklibi Önder Ceneviz yönetti. Kimdir?
Bülent Ortaçgil, 50. sanat yılı onuruna, yeni ve bilinen şarkılarından oluşan ‘Elli Buçuk’ isimli çift albümü yayınlıyor. Son albümü ‘Sen’den 12 yıl sonra gelen yapıtın ilk albümünde beş yeni şarkı (Elli, Hangisi Hayat, Göründüğü Gibi, Olmuyor Blues, Ak Kuşlar Kara Kuşlar) bulunuyor. 1986 tarihli ‘Ak Kuşlar Kara Kuşlar’ bestesi bu proje için yeniden kaydedildi. Çalışmanın sürprizi de, ‘Elli’ isimli yeni beş şarkının yanında meraklısı ve arşivciler için yer alan ‘Buçuk’ isimli diğer albüm. Ortaçgil’in TRT İzmir Radyosu’nda Ümit Tunçağ tarafından 1969 yılında kaydedilen şarkıları da bu ikinci albümde yer alıyor.
Kazım Koyuncu’nun 2001’de CD ve kaset olarak yayınlanmış Viya! adlı ilk solo albümü plak formatında piyasaya verildi. Beyoğlu Metropol ile La Luna etiketiyle satışa çıkan, 180 gram ağırlığındaki 33’lükte Hemşince, Türkçe, Lazca, Gürcüce, Megrelce türküler ile “Gülbeyaz” TV dizisi için yazılmış iki de sözsüz beste bulunuyor.
Apaşlar kısa sürede yerli popun en gözde grubu haline geliyor. Kuruculardan Yalçınkaya Tümay vatani görevi için ayrılırken Mehmet Soyarslan’ın sözüyle bestesini yazdığı Resimdeki Gözyaşları bomba gibi patlıyor. Her yerde Resimdeki Gözyaşları dinlenirken Soyarslan’ın yapıtı, hatalı kontratlar sonucu, iki ayrı şirket etiketiyle, iki ayrı B yüzüyle satışa sunuluyor. Birinin B Yüzü’nde Emrah 70, diğerinkinde ise Şans Çocuğu var. Öykü şöyle:
Yerli müzikte Melek Mosso 'Yıllar Affetmez'le birinci, Sefo 'Affettim'le ikinci, Ersay Üner 'Duysun'la üçüncü oldu.
Rock ve müzik tarihinde bugün neler yaşandı? İşte tarihin sayfalarından birkaç önemli not:
Genç yaşına karşın uzun yıllardır rap müzikle uğraşan ´sinemamuzik.com´ okuru Emre Onaran sitemiz için şarkı yazdı. Yapıtını arkadaşı Uygar´la (Ragyu) birlikte seslendiren Emre Onaran´ın (Sürgün) videosu içeride:
TRT sanatçıları tarafından, birbirinden güzel eserlerin icra edildiği Akşam Sefası programı bugün 21.00'de TRT Müzik'te.
Naz Koçaş, best of'unu Stig'in şarkılarından yaptı: