Erkin Koray’ın yedinci stüdyo albümü ve son uzunçaları Ceylan 1985 tarihli. 10 parça var repertuvarda. Hepsi seviliyor Koray hayranlarınca ama, bir tanesi var ki hit muamelesi görüyor ilk günden. Çöpçüler’den söz ediyoruz. Dört dakikadan bir saniye eksik uzunluğuyla şarkı, Koray’ın diskografisinde Devlerin Nefesi, The Best of Erkin Koray, Tek Başına Konser albümlerinde de farklı yorumlarla yer alıyor.
Plak şirketi No Parlez’i desteklesin diye Love of the Common People’ı yeniden tekli yapıyor. Bu kez şarkının ortasındaki trombon solo, ska tromponcusu Rico rodriguez’e çaldırılıyor. Sonuç, İngiltere listesinde ikincilik, İrlanda, Hollanda, İtalya, Türkiye’de zirve… Başarının sırrı basitlikte. Güçlü ritmle altı doldurulan synt-pop sound, sözlerdeki yoksulluk, işsizlik vurgusu ve Seksenler’in yapay ortamında biraz ciddilik …
Obur Dünya sözüyle müziğiyle, 1948 Sivas Minarekaya köyü doğumlu Muhlis Akarsu’ya (Sivas Madımak Oteli’nde yakılan aydınlardan) ait. O günlerde Anadolu pop, Alevi aşıkların yapıtlarına kulak kabartmış bile. Kayıtlara giriliyor. Cahit Berkay gitar, Taner Öngür bas gitar, Ayzer Danga davulu üstleniyor bilindiği üzere. Binali Selman mey ve zurnayı, Naci Bayşu bağlamayı çalıyor.
İngiltere’de zirveye çıkarken, ABD listelerinde ‘1 Numara’yı gören ilk reggae şarkı olarak tarihe geçiyor. Yapıt ayrıca Kanada, İrlanda, Hollanda, Yeni Zelanda, Güney Afrika listelerinde lider oluyor. İngilizler gruba platin plak ödülü veriyor. Red Red Wine’ın videosu da adını ölümsüzlerin arasına yazdırıyor ve bugüne k dek 170 milyon kez tıklanıyor.
O güne kadar, yabancı ülkede hit olmuş şarkıyı değiştirmeden bire bir söylemeye gayret eden Pekkan’a bu kez hızlandırılmış bir versiyon sunuyor Demirci. Ajda öyle bir söylüyor ki Demirci aranjmanını; herkes şapka çıkarıyor. Dönemin önemli dergilerinden HEY’de yayınlanan ve en yüksek puan dört yıldızla taçlandırılan şarkı için şunlar yazılıyor:
1968 ise tam Patty Pravo yılı. Yine plak şirketinin dayatmasıyla La Bambola adlı şarkıyı 45’liğe okuyor. Şarkının sözlerini Franco Migliacci yazmış, bestesi ise Ruggero Cini ile Bruno Zambirini’ye ait. Arka yüze de Se C’e Amore şarkısını koyuyorlar. La Bambola, kendisini bir bebek yerine koyan, onu zevkleri için kullanan, yöneten, küçümseyen sevgilisine serzenişte bulunan bir kadını anlatıyor.
Sıra ikinci 45’likte. Ali Kocatepe’nin bestecilik yanı da var. Bestelerinden Sen Yarattın Beni ile Nedir Bu Halin’i ayırıyor Urgal’a. Ekim 1976’da yayınlanan plak, güçlü ve duru sesli yıldız adayını listelerin en üst sırasına taşıyor. Sen Yarattın Beni, 1977 tarihli ilk ve tek Aylin Urgal uzunçalarına adını verirken açılış şarkısı da seçiliyor. Uzunçalar listelerde ‘1 numara’ olurken, tek kanal, siyah beyaz TRT’de sık sık görünmeyi başaran sanatçı, gazinoların da aranan isimlerinden biri haline geliyor.
1967'de Atlantic Records'tan çıkan albümü I Never Loved a Man the Way I Love You'da yer alan, yapıta adını veren parça hem R&B hem de pop radyolarında hit olunca Atlantic Records, Respect’in bu yeni versiyonunun 45’liğini yayınlıyor. Franklin'e 1968'de ‘En İyi Ritm’ ve ‘Blues Solo Vokal Performansı’ dallarında iki Grammy kazandıran Respect, ABD’deki feminist hareketin marşı haline gelip, o dönem için son derece cesur sözleri ve erkek egemenliğine karşı dik duruşuyla kadın hakları alanında bayraktarlığa soyunuyor. Aretha Franklin adı manşetlerde soulun kraliçesi diye okunuyor artık.
Kısa adıyla ‘Yiğidim Aslanım' Uğur Mumcu, Deniz, Hüseyin, Yusuf, Çetin Emeç, Bahriye Üçok, Ahmet Taner Kışlalı, Necip Hablemitoğlu, Muammer Aksoy, Gezi’de yaşamını yitirmiş gençlerin de arasında olduğu demokrasi şehitleri ağıdına dönüşüyor. Livaneli’nin şarkısını Anıtkabir yakınlarında verdiği konserde gözünü mozoleye çevirip söylediği geceden sonra 'yiğidim aslanım' listesine Mustafa Kemal Atatürk de katılıyor.
Stevens, hastalıktan dönüş albümü olacak Mona Bone Jakon’un açılış parçası yapıyor Lady d’Arbanville’i ve Nisan 1970’de tekli olarak da (B yüzü Time/Fill My Eyes) yayınlıyor. Alun Davies’in müthiş gitar partisyonuyla başlayan şarkı, sanatçının listelerin ilk on sırasına girebilen üçüncü şarkısı oluyor. Bunda D’Arbanville aşkının akıbeti üzerindeki sis perdesinin etkisi büyük tabii.
Nilüfer Yumlu’nun ikinci 45’liği. 1970’de Hafta Sonu gazetesinin Altın Ses yarışmasını, ailesinin haberi olmadan kazanan, ardından iki yıl keşfedilmeyi bekleyen Nilüfer, Odeon Şirketi tarafından fark ediliyor. 1972 yazının dünya çapında en moda şarkısı Taka Takata’nın aranjmanı Kalbim Bir Pusula ile pop markete adımını atıyor ve liste başı oluyor. Arayı fazla açmadan 1973 baharında yeni star Nilüfer’den bu sefer yerli beste Dünya Dönüyor geliyor. Söz ve beste Tuğrul Dağcı takma adını kullanan Oktay Yurdatapan’a ait.
Devamında Always On My Mind, 300’den fazla isim tarafından coverlanıyor. Bunlardan biri de İngiliz synt-pop ikilisi Pet Shop Boys. Pet Shop Boys, Julian Mendelson’la birlikte düzenlediği, armoni kattığı, enerji yüklediği Always On My Mind’ı Elvis’in 10. ölüm yıldönümü programında TV’de söylüyor. Elektro-dance pazarındabüyük ilgi gören şarkı İngiltere’de aniden zirveye çıkıyor ve Jack Bond’un çektiği videoklip 27 milyondan fazla kez izleniyor.
Her dönem bir grubu olmadığından yakının Selda, İnce İnce Bir Kar Yağar’ı Dadaşlar grubuyla kaydediyor. Grubun gitaristi Fehiman Uğurdemir’in bulduğu girişteki riffle dikkat çeken şarkı döneminde büyük ses getirmese de yıllar sonra tüm dünyada taraftar buluyor. Şöyle ki, dünyanın dört bir yanında hip hop yıldızları (Dr. Dre-Issues, Mos Def-Supermagic) ‘riff’i sample olarak kullanıp sükse yapıyor. Şarkı Selda’ya uluslararası ün getiriyor, ama Fehiman Uğurdemir’in maalesef adı geçmiyor. Bizde de Teoman ‘Tek Başına Dans’ yapıtında aynı riffi kullanıyor.
Yeni kuşaklar şarkıyı Fugees grubunun yorumuyla biliyor. Hani şu hip hop versiyonuyla 1997’de Grammy’ye uzandıkları şekliyle. Killing Me Softly’yi (With His Song) dünya ile 1973’te tanıştıran isim ise Roberta Flack. Aslında şarkıyı bir yıl önce Lori Lieberman plak yapıyor. Roberta Flack ise Jamaika’ya yaptığı yolculuk sırasında uçaktaki müzik yayınında Killing Me Softy’i duyuyor ve arkadaşı Quincy Jones’dan şarkının bestecisi Charles Fox ile iletişim kurmasını istiyor.
Aranjman söylemek istemiyor ve piyasada besteci olarak kalburüstü kim varsa bağlantı kuruyor. Bunlardan biri de Olcayto Ahmet Tuğsuz. Dağhan Baydur’la ortak çalışmalar, Nilüfer’le Eurovision macerası derken kısa sürede tanınan isim haline gelen Tuğsuz, ardından besteci yanıyla da vitrine çıkıyor ve dikkat çeken yapıtlarını bir bir önemli isimlere veriyor. Bu bestelerden biri de Naciye. Seyyal Taner, 1981’de kaydettiği parçayı birkaç TV programında söylüyor sadece. Buna rağmen Naciye büyük ilgi görüyor, en çok istek alan şarkılardan biri oluyor, ama o dönem kaset ve 45’lik halinde satışa sunulmuyor.
McFerrin’in dördüncü albümü olan Simple Pleasures’dan ilk tekli olarak seçilen Don’t Worry Be Happy kısa sürede Avustralya, Avusturya, Kanada, İzlanda, Türkiye, ABD, Federal Almanya’da zirveye çıkıyor. Bu arada, George Bush, 1988’de ABD başkanlık seçimi kampanyasında izin almadan şarkıyı kullanıyor ama McFerrin tepki gösterince geri adım atıyor. Islığın başrolde olduğu bir a cappella şarkının bu derece başarı kazanması medyayı çok şaşırtıyor.
Arabeskle devam ediyor ve 1976’da bu kez Cümbür Cemaat ile Sevdiğim’den oluşan 45’liği yayınlıyor. Elektro sazın lokomotifliğinde ilerleyen, sözü müziği Özer Şenay’a ait Cümbür Cemaat, çetrefilli nakaratıyla, el çırpmalarıyla, ilginç ritmiyle büyük ilgi çekiyor. Erol Büyükburç’la çalışması dışında vitrinde pek gözükmeyip ‘serbest çalışmalar’ olarak tanımlanan arabesk deneylerini, arayışlarını bireysel yürüten Özer Şenay vitrine çıkmamayı tercih etse de, Cümbür Cemaat’la gündem oluyor.
İKSV ya da başka bir organizasyon İstanbul’a uluslararası arenanın en popüler isimlerini teker teker getirdi uzun zaman diliminde. Bir tanesi hariç: Supertramp grubu. Supertramp’la bir türlü anlaşılamadı ama efsane grup her dönem bizde en sevilenler arasında yer aldı.Breakfast in America, grubun Türkiye’de ve dünyada en bilinen şarkısı.
İşler ciddileşmeye başlayınca grup kurma ihtiyacı doğuyor. Belçika’da bir yarışmada tanıştığı Les Mistigris (Francis Lonneux-davul, Jean-Paul Van Der Bossche-bass, Christian Lacombes-gitar) adlı grupla anlaşıyor. Onlarla 1966 yazında Türkiye’ye geliyor ve bu birliktelik 1967’ye kadar sürüyor. Les Mistigris’le, Aman Avcı Vurma Beni, Bizim Gibi (Kol Düğmeleri), Seher Vakti, Big Boss Man, Good Golly Miss Molly parçalarını plak yapıyor, konserler veriyor. Kol Düğmeleri’nin plak olan ilk versiyonu bu.
Village People üyelerinden kovboy Dave Forrest ile Kızılderili Felipe Robe eşcinsel, diğerleri hetero. Sahnede rollerini başarıyla becererek özellikle LGBT camiasının derin teveccüğünü kazanıyorlar. 1978’de grup üçüncü albüm Cruisin’in kayıtlarına başlıyor. Ancak, albümü sattıracak flaş parça yok henüz. Jacques Morali’nin aklına Randy Jones’la (kovboy) ilk karşılaştığı mekan geliyor: Y.M.C.A. Burayı anlatmaya karar veriyor ve 20 dakikada şarkının sözlerini, melodisini çıkarıyor. Son dokunuşları ise Victor Willis’e (polis) bırakıyor.
Müzik listelerinde Tarkan 'Yo' ile birinci, Mabel Matiz 'Kömür'le ikinci, Ebru Yaşar-Siyam-Zeyd 'Kafamlın İçi'yle üçüncü oldu.
Türkiye´nin büyük kentlerinde yayında olan radyo kanallarının geniş listesi
Ceza, dokuz yılın ardından yeni albüm yayınladı: Yatay Zeka. 10 şarkıdan oluşan Yatay Zeka’nın tanıtım şarkısı Abaküs, medyada tanıtılmaya başladı.
Coldplay grubu, aralarında Arjantinli şarkıcı Tini, Filistin-Şilili Elyanna, Little Simz ile Burna Boy'un da bulunduğu bir grup isimle ortak hazırladığı We Pray şarkısını 23 Ağustos tarihinde piyasaya çıkaracağını duyurdu. We Pray, Coldplay'in 4 Ekim'de yayınlayacağı, 10. stüdyo albümü olacak Moon Music'te yer alıyor (yeni albümden feelslikeimfallinginlove'dan sora seçilen ikinci tekli).
Benzersiz seslerden Cem Adrian'ın Türk Sanat Müziği'nin hafızalara yer etmiş birbirinden güzel eserlerini seslendirdiği 'Solmayan Şarkılar 2' albümü plak ve CD formatında da piyasaya verildi.. Sony Music Türkiye etiketiyle yayınlanan 'Bir Gülü Sevdim', 'Hatıram Olsun', 'Şimdi Uzaklardasın', 'Bir İlkbahar Sabahı' gibi klasikleri içeriyor.
Mazhar ise, Ankara’da tiyatroda oynamakta. Fuat ile askerden yeni dönmüş Özkan Uğur da Şensoy’un Orta Oyuncuları’yla birlikte sahnenin bir köşesinde Şahları da Vururlar şarkılarının bir bölümünü çift ses söylemekte. Vokalleri üst düzeyde. Oyunda yer ala ala, zamanla hem müzisyen, hem de oyuncu olarak sahneye çıkıyorlar. Fuat’ın, İran Prensesi Süreyya’nın Şah Rıza’ya erkek çocuk yani şahzade veremediği için şah tarafından saraydan uzaklaştırıldığı sahneye yazdığı ‘Gam Yeme Sen Ey Süreyya’ şarkısı ile Döndü Pervaneler’ oyunu izleyenlerin diline yerleşiyor. Tiyatroya pilli büyük teyp getirip gizlice kayıt edenler var şarkıları. Ankara’dan gelip oyunu izleyen Mazhar da bu iki şarkıyı çok seviyor ve kendince sözler yazıyor.
Yerli müzikte Simge 'Önümüz Yaz'la birinci, Mela Bedel 'Ben Sana Gelemem'le ikinci, Reynmen 'Renklensin'le üçüncü oldu.
Rock ve müzik tarihinde bugün neler yaşandı? İşte tarihin sayfalarından birkaç önemli not:
Genç yaşına karşın uzun yıllardır rap müzikle uğraşan ´sinemamuzik.com´ okuru Emre Onaran sitemiz için rap şarkı yazdı. Yapıtını arkadaşı Uygar´la (Ragyu) birlikte seslendiren Emre Onaran´ın (Sürgün) videosu fotoğrafı tıklayınca:
Birbirinden güzel eserlerin icra edildiği bir TRT klasiği "Akşam Sefası" programı, bugün 21.00'de TRT Müzik'te.
Naz Koçaş, best of'unu Stig'in şarkılarından yaptı:
İsmi Açık Hava Tiyatrosu; halkın ağzında Harbiye Açıkhava; kartvizitinde ise ‘Türkiye’nin Müzik Mabedi’ yazılı. Hem ülke, hem dünya kültür tarihinde bir Royal Albert Hall, Madison Square Garden, Olympia kadar önemli ve değerli bir amfitiyatro. Kent mimarisi için de önemli merkez. Batılı örneklerine benzer şekilde bir eğlence vadisinin ortasında bulunuyor. En üstte Hilton, biraz altında, günümüzde adı İstanbul Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı olmuş meşhur Spor ve Sergi Sarayı, Açıkhava Tiyatrosu, Küçük Çiftlik Park lunaparkı ve ismi sürekli değişen stadyum…