Yerli pop müziğin değerli aranjörlerinden Osman İşmen, orkestrası ile 1978’de önemli bir albüme imza attı: ‘Diskomatik Katibim’. Aynı yıl dönemin önemli gençlik dergisi Hey tarafından düzenleme dalında yılın albümü seçilen Diskomatik Katibim ülkede pek moda olan James Last, Fausto Papetti, Paul Mauriat gibi yabancı orkestra şeflerinin ürünlerine kaliteli bir alternatif olarak plakçı vitrinlerine yerleşmişti.
Seksenli yılların başı; tek kanalla yayın yapan TRT’nin ‘Dış Kaynaklı Müzik’ adıyla ekranlara getirdiği yabancı müzik videoklipleri arasında bir tanesi var ki hem müziğiyle hem ilginç görüntüleriyle çok dikkat çekiyor. Avustralyalı grup Men At Work’ün Down Under şarkısı bu.Flütle açılan ve aynı şekilde devam eden Down Under, grubun 1981 tarihli ilk albümü Business as Usual’de yer alıyor. Hey Dergisi’nden parçanın Avustralya’da adeta ‘milli marş’ haline geldiğini, ABD, İngiltere, Avustralya, Yeni Zelanda, Hollanda, Polonya, Fransa, Kanada’da ‘1 numara’ olduğunu öğreniyoruz. İngiltere’den de ‘platin plak’ ödülü geliyor.
1966’da bu kez de Siluetler’in (Lorke Lorke) arkasından Çayır Çimen Geze Geze’yle ikinci olurlar. Altın Mikrofon’un kuralına göre Hürriyet gazetesi parçayı 45’lik olarak piyasaya çıkarır (B yüzü Pınarbaşı) ve böylelikle grup ikinci plağı yayımlama olanağına kavuşur. Çayır Çimen Geze Geze, Isparta yöresine ait bir türküdür. Muzaffer Sarısözen’in derlediği türküyü düzenleyen Mavi Işıklar, gençleri bir kez daha coşturacak isabetli parçayı bulmuştur. Yıllar sonra Kıraç parçanın coverıyla ününü ün katmıştır…
Tam işler rayına oturmuştur ki, bu kez de TRT denetimi tarafından ekrana çıkarılmaz Akbayram. Radyolarda da parçaları yasaklanır ama bu sansür halkın desteğini engelleyemez. Edip Akbayram, yeni Dostlar’ı ile Aldırma Gönül’ü plak yapar ve yine listenin en üst sırasına yükselmeyi başarır. Sabahattin Ali’nin dizelerine Kerem Güney’in yazdığı beste Aldırma Gönül ile anonim parça Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz 500 binin üzerinde satar. Bu iki parça ‘sol kesim’ tarafından adeta marş olarak kabul görür ve mitinglerde, özel günlerde sürekli söylenir. Altın plaklar da art arda gelmeye başlamıştır.
Altın demişken Macias’ın altın plakla ödüllendirilmiş şarkılarından Melisa’ya özel bir paragraf açalım. 1975’te Fransa’da yayınlandıktan sonra kısa süre sonra Türkiye’de de çıkan Melisa (Çeşitli arka yüzlerden Türkiye’ye düşen Je Vous Apporte La Nouvelle) 45’liği liste başı olmakla kalmamış, yine aynı adlı Macias uzunçaları da bizim listelerde zirveye oturmuştu. Dönemin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kurt Waldeim, Melisa’yla dünyanın dört bir yanına seslenmeye başlayan Enrico Macias’ı 1976’da ‘barış elçisi’ ilan etmişti.
Yağmurlu bir sonbahar akşamı dolmuşta Aşık Veysel’in sesinden, sazından dinleyip etkilendiği, melodisini yeniden yazdığı parça onun müzikal serüvenini başlatan yapıt olmuştur. Plağın bir yüzünde Olmasa (Güzelliğin On Para Etmez), arka yüzünde de Karacaoğlan’ın ‘Ölüm’üne yazdığı beste vardır. Tarih Mayıs 1969’dur. Erol Büyükburç’la, Tülay German’la başlayıp Barış Manço, Cem Karaca, Kardaşlar, Moğollar’la gelişen ‘Anadolu pop’a böylelikle yeni bir isim daha katılmıştır. Kentte doğup büyüyen kız, kırsalın şiiriyle ezgisini söylemek, gitarıyla Anadolu’yu taşımak istemektedir şehre. Türkü düzenlemeleriyle filizlenen Anadolu pop-folk kulvarına, besteleriyle yeni bir hava getirir Hümeyra.
Çok iyi gruptan çok iyi şarkı… ABDli rock grubu Toto’nun 1982’de grup üyeleri David Paich (tuşlular) ile efsane davulcu Jeff Porcaro tarafından yazılmış ve 1983’te önce Avrupa’da ardından Amerika kıtasında satışa çıkmış klasiği Africa’dan söz ediyoruz. ABD ile Kanada’da liste başı olan, Kanada, Yeni Zelanda ve Danimarka’da altın plak, ABD, İngiltere, Avustralya ve İtalya’da platin plak kazanan Africa, birkaç B yüzü ile dünyanın çeşitli yerlerinde satışa sunulmuştu.
Stayin' Alive, How Deep Is Your Love, You Shoud Be Dancing ve diğerleri... Hepsi çok sevildi ama Bee Gees deyince özellikle '78 kuşağı'nın aklına gelen ilk şarkı hep Tragedy oldu. 'Disco music'in en sıcak döneminde Barry, Robin, Maurice Gibb tarafından yazılmış şarkı, Altmışlar'dan beri müzik sahnesinin önemli aktörlerinden olmuş grubu tam anlamıyla zirveye taşıdı.
Mayıs 1978’de yayınlanan Safinaz albümünün kapağı için, Edirdahan üzerinde ‘Kahrolsun Yoz Müzik’ yazılı duvarın önünde fotoğraf çektirmiş, sert bir politik söylem sergileyeceğini ilan etmiş, Anadolu ezgilerine yer verirken temelde progressive rock doğrultusunda ilerleyeceğini açıklamıştır. Bir nevi ‘Anodulu rock opera’ olarak tanımlanan Safinaz, Karaca çizgisinin ne derece yoğun politikleştiğinin tipik örneğidir. Piyasanın ticari beklentilerine uygun olmayan içeriğine karşın cesaretle yayımlanan albümün kapağında müzikseverlere şunları söyler Karaca:
‘Zamansız’ bir şarkı daha; akustik gitarın taşıdığı müthiş balad… Mike Jagger ile Keith Richards’ın ortak yazdığı, Rolling Stones klasiği Angie. Jamaika’da kaydedilmiş, arka yüzüne Sliver Train parçası koyularak 1973’te yayınlanmış bu 45’lik birçok ülkede liste başı olmuş, ABD ile İtalya’da ‘altın plak’ kazanarak grubun tarihine adını altın harflerle yazdırmıştı.
60’ların sonu, 70’lerin başı; Anadolu pop yükselmektedir ama aranjman modası da aynı hızla devam etmektedir. Yerli popun ilk yıldızlarından Alpay 1970’e Fabrika Kızı adlı 45’likle girmiştir. Arka yüzde de Kolejli Kız şarkısı vardır. Aranjmana alışmış müzikseverler vurucu sözlerin altına yazılmış bestenin kimden alındığını merak etmiştir. Ama sanıldığı gibi aranjman değil, yerli bestedir Fabrika Kızı. O günden sonra genç bestecileri hep destekleyecek Alpay, 22 yaşındaki Bora Ayanoğlu’nun Fabrika Kızı’nı plak yapmıştır. Aksaray gibi işçi sınıfının gelip geçtiği bir semtte yaşayan Ayanoğlu 1969’da gazetede gördüğü, tütün saran işçi bir kadının fotoğrafından etkilenerek hazırlamıştır şarkıyı.
Bunlardan 1978 yapımı Rasputin’in grubun kariyerinde ve disco music tarihinde ağırlığı bambaşkaydı. Birçok ülkede farklı B yüzleriyle yayınlanan Rasputin’in Türkiye’de çıkan versiyonunda ‘arka yüz’ Painter Man’di. Grup, bu şarkıya 1978 tarihli Nightflight To Venus albümünde de yer vermişti.
1975, ‘Elektronik Türküler’ adlı uzunçaların yılıdır. Koray’ın arabesk arayışlarına bir süreliğine ara verip halk müziğine yöneldiği Elektronik Türküler projesi, daha önce piyasaya sürülmüş bir 45’likler toplaması değildir. Düzenlemelerin Erkin Koray tarafından yazıldığı yapıttaki sekiz parça arasında, yedi dakika 40 dakika süren progressive-folk arayışı Cemalım büyük ilgiyle karşılanmıştır.
Albümde yer alan Summer Wine’ın Erol Bilem ile Bilgesu Erenus yorumu çok tutulur ve unutulmazlar arasında yer alır. Bu meşhur Nancy Sinatra-Lee Hazlewood düetinin Türkçe yorumundaki kadın vokalin yıllarca Lale Akat olduğu sanılsa da düete Bilgesu Erenus’un katıldığı doğrulanmıştır.
Kıbrıs’tan gelen Ferahzat Gürsoy’un da (1943) katılımıyla Sıla 4 geleneksel parçaların, düzenlemelerin, derlemelerinin yanında bestelerini de plak haline getirme olanağını yakalayarak az zamanda çok mesafe alır… Kıbrıs Barış Harekatı başlamıştır. Türkiye’de radyolar gece gündüz Sıla 4’ün Kıbrısım adlı parçasını çalarken, onları bilmeyenler şarkıyı kimin söylediğini merak etmektedir. Kıbrıs gündemdedir ya, Sıla 4’ün bağlı olduğu şirket eski parçalardan Kıbrısım’la Kıbrıs Gelini’ni bir araya getirip yeni bir 45’lik halinde piyasaya sürer. Plak beklentinin üzerinde ilgi görür ve Sıla 4 popüler hale gelir…
Tülay German, Anadolu Pop’un ilk adımı, ilk şarkısı diye değerlendirilen Burçak Tarlası’nı 1963-64 kışında o günlerin en meşhur lokallerinden Çayhane’de söylemeye başlar. Parçanın düzenlemesini Erdem Buri yazmıştır. Burçak Tarlası’nı dinleyenler ikiye ayrılır; gayet alaturka olduğunu iddia edip protestoya kalkışanlar ile ayağa fırlayıp hararetle alkış tutanlar.
Shoking Blue 1967’de kurulmuş Hollandalı bir grup. 1969 yazında çıkardıkları 45’liğin ilk şarkısı Venus (arka yüzü Hot Sand) onları öyle yerlere getirdi ki, büyük olasılıkla kendileri bile hayal edememişti böyle büyük bir başarıyı. Grubun kurucusu Robbie Van Leeuwen bestesi olan Venus, Billboard listesinde ilk sıraya yükselirken, aynı başarıyı Türkiye dahil birçok ülkede tekrarladı.
The Days of Pearly Spencer ilk bestelendiğinde bir balattı. Londra’da kaydedilirken üzerinde çok oynandı, temposu arttırıldı, yaylılar eklendi. Stüdyoya dışarıdaki bir kulübeden telefon hattı çekilerek, parçada yer alan telefon bölümünde özgün ses yakalandı… Parçaya çok güvenen şirket, iyi para harcayarak sokaklarda, otobüslerde, basında reklamını yaptı. BBC ise, denizlerde dolaşan korsan radyo Radio Caroline’de çalıyor diye şarkıya sansür uyguladı ve yayınlamadı.
Telife para ödenmediği, erken davrananın şöhreti bulduğu günlerde, Yunan yorumcu Stelio Kazanjidis’in Efiye Efiye (beste: V. Vasiliadi, Pithagora) şarkısını 1969’da Duyduk Duymadık Demeyin adıyla ve Sezen Cumhur Önal’ın sözleriyle plak yapmış (arka yüz Uzaklaşma Benden Öyle) ve çok satmıştı. Birkaç korsan 45’liği yapılan Duyduk Duymadık Demeyin haftalarca listelerin üst sıralarında dolaşmış, şarkının büyük popülaritesini gören yapımcılar Stelio Kazanjidis’e Yunanca-Türkçe söylettikleri yorumu (Feridun Ersin Orkestrası çaldı kayıtta) Türkiye’de piyasaya sürmüştü.
Carlos’un Lady Laura (beste: Roberto Carlos ile Erasmo Carlos) şarkısının bu görkemli kariyerde önemli yeri var. Onu ve kardeşlerini zorluklar içinde büyütmüş annesi Laura Moreria Braga’ya 1978 yılında armağan etmiş Lady Laura’yı. Şarkı kısa sürede patlamış, Latin Amerika’da 20 hafta liste başı kalmış ve yıl içinde bir milyondan fazla plak (arka yüzü La Primera Vez) satmış. Madam Laura 2010’da 91 yaşındayken yaşamını yitirince, oğlu Roberto cenaze töreninde gözyaşları içinde Lady Laura’yı seslendirerek annesini uğurlamış.
Müzik listelerinde Zeynep Bastık 'Lan' ile birinci, Melike Şahin 'Ortak' ile ikinci, Tuğçe kandemir 'Aradan Çok Yıllar Geçti'yle üçüncü oldu.
Türkiye´nin büyük kentlerinde yayında olan radyo kanallarının geniş listesi
2K23 Müzik Yapım Şirketi'nden yapımcı Naci Keklik, 6 Aralık 2024'te dijital platformlarda yayınlanacak bestesiyle Ünol Büyükgönenç'in yıllar sonra listelere dönmeye hazırlandığını duyurdu. Keklik şunları anlattı:
James LaBrie, John Petrucci, John Myung, Jordan Rudess ile Mike Portnoy'dan oluşan Dream Theater, 2009 tarihli "Black Clouds & Silver Linings"'den 15 yıl sonra yeni albüm hazırladığını duyurdu: "Parasomnia". 7 Şubat 2025 tarihinde satışa çıkacak albümden ilk tekli olarak "Night Terror" şarkısını seçen Dream Theater, parçanın videoklibini internete koydu.
Caz dünyasının değerli isimlerinden Kerem Görsev albüm yayınlamaya devam ediyor. Görsev son albümü Clear Horizon'u uzunçalar formatında da müzikseverlere sundu.
Sanatçının ilk albümü The Album’den seçilen ilk tekli What is Love kısa sürede 13 Avrupa ülkesinde liste başı, İngiltere’de ise ikinci oluyor. MTV ekranında videosu sürekli gösterilen şarkı, disco music çaptan düşse de radyo ve eğlence mekanlarında DJ’lerin uzun süre ilk tercihi haline geliyor. What is Love şu anda tartışmasız klasikleşmiş dans hiti. Aradan 30 yılı aşkın süre geçse de, synt soundun sürüklediği yapıt her ortamda dansseverleri alıp götürmeyi başarıyor.
Yerli müzikte Tuğçe Kandemir 'Aradan çok Yıllar Geçti ile birinci, Semicenk 'Onlar anlamaz Halden'le ikinci, Simge 'Önümüz Yaz'la üçüncü oldu.
Rock ve müzik tarihinde bugün neler yaşandı? İşte tarihin sayfalarından birkaç önemli not:
Genç yaşına karşın uzun yıllardır rap müzikle uğraşan ´sinemamuzik.com´ okuru Emre Onaran sitemiz için rap şarkı yazdı. Yapıtını arkadaşı Uygar´la (Ragyu) birlikte seslendiren Emre Onaran´ın (Sürgün) videosu fotoğrafı tıklayınca:
TRT İstanbul Radyosu ses sanatçısı Ayşen Birgör, gökteki yıldızlar misali ışıl ışıl şarkıları bugün 21.00'de TRT Müzik'te ekranlara gelecek Yıldızlar Altında programında seslendiriyor.
Naz Koçaş, best of'unu Stig'in şarkılarından yaptı:
İsmi Açık Hava Tiyatrosu; halkın ağzında Harbiye Açıkhava; kartvizitinde ise ‘Türkiye’nin Müzik Mabedi’ yazılı. Hem ülke, hem dünya kültür tarihinde bir Royal Albert Hall, Madison Square Garden, Olympia kadar önemli ve değerli bir amfitiyatro. Kent mimarisi için de önemli merkez. Batılı örneklerine benzer şekilde bir eğlence vadisinin ortasında bulunuyor. En üstte Hilton, biraz altında, günümüzde adı İstanbul Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı olmuş meşhur Spor ve Sergi Sarayı, Açıkhava Tiyatrosu, Küçük Çiftlik Park lunaparkı ve ismi sürekli değişen stadyum…