ŞARKILARA SUS DEDİLER

05 Aralık 2021 Pazar 21:04

Yunanların efsanevi sanatçısı George Dalaras bir süredir bizde de tanınıyor artık. Sanatçının ününe, popülerliğine yakışır miktarda değil ama, bu da hiç yoktan iyidir. Ne de olsa tuhaflıklarla dolu bir memlekette yaşıyoruz ve George Dalaras ismi hiçbir şekilde bilinmeyebilir, duyulmayabilirdi de. Sanatçının Kasım’97'de İsrail Filarmoni Orkestrası ile verdiği konserin kayıtlarından oluşmuş albümünü EMI bir süre önce piyasaya verdi.

Yanılmıyorsam bir başka ‘live’ albüm de geçtiğimiz yıl yayımlanmıştı. EMI’ın bu albümleri yayımlamasını ya da getirtmesini, sanatçının modaya uyarak yaptığı Bregoviç’li albümünün ülkemizde epeyce satmasına borçluyuz. Bregovic’ in ‘işbirliği’ projelerinin en başarılısı olan bu albüm; hem Bregovic, hem ‘Ya Rayah’ ın Yunancası ve hem de çok şık ambalajı nedeni ile epeyce alıcı bulmuştu ülkemizde. Ondan bir süre önce yayımlanmış ‘Hemisphere’ damgalı ‘A Portrait’ isimli albüm ile birlikte kardeş kardeş ‘world music’ raflarında yan yana durmuş ve mağazalarımızın çeşitten yana epeyce yoksul bu bölümleri bir parça da olsa renklenmişti. Biliyorsunuz, mağazalarımızın ‘world music’ bölümleri ‘Latin’ den geçilmez... Çoğunlukla adını hiç bilmediğimiz duymadığımız yüzlerce albüm doldurur bu bölümleri; ama bir süredir değişiklik rüzgarı esmekte buralarda da... Arapça ve Yunanca albüm sayısı giderek artıyor. Bu rüzgarın önümüze getirdiği son örnek de Dalaras’ ın bu ‘live’ albümü...

GERÇEK DÖNDÜ MASALA
Aslına bakarsanız, George Dallaras’ ın ülkemizdeki macerası 90’ların başında başlıyor. Sanatçının en önemli albümlerinden olan ‘Mi Milas Kindinevi Ellas’ ülkemizde ‘Mi Milas’ adı ile Kent tarafından yayımlanmıştı. O dönemler, iyi ya da kötü diye ayırmaksızın ‘farklı’ olan her şeye büyük alaka gösteren İstiklal Caddesi dükkanları bu albüme de epeyce ilgi göstermiş ve yeri göğü inleterek çalıp durmuşlardı bütün şarkıları.

Ancak, albüme olan ilgi bu kadarla kalmış ve George Dalaras’ ı tanıma fırsatını elbirliği ile kaçırmıştık. Bizim kaçırdığımızı, ülkenin en nefret edilen kızı (bu kızcağızı seveni ne duydum ne gördüm) Aylin Livaneli kaçırmamış ve albümün isim parçası olan ‘Mi Milas’ ı, ‘as / az’ gibi zeka eseri bir kafiye ile ‘Gül Biraz’ olarak Türkçe söylemişti. Kent’ in yayımladığı albümün satmasına, Dalaras’ın tanınmasına albümün sonuna eklenmiş iki adet ‘bonus’ İspanyolca versiyon da yetmemişti o zamanlar.

Şimdi olsa bağrımıza basmakta asla kusur etmeyeceğimiz bu şarkılar, albümün en hoş iki şarkısı olan ‘Mi Milas’ ve ‘Topes'in İspanyolca versiyonlarıydı ve albümün ‘Avrupa’ baskısı için özel hazırlanmışlardı ama biz umursamadık. Kısmet 90’ların sonunaymış... Ülkesinde ilk albümünü tam 1969 yılında yayımlamış sanatçıyı otuz yıl sonra tanımaya niyetlendik.
Dalaras 1950 Pire doğumlu. Baba Loukas Ntralas’ ın müzisyen olması, Dalaras’ ın müziğe erken yaşlarda ilgi duymasını sağlar. Dalaras, çocuk yaşlarda bir dolu işe girip çıkmasına rağmen müziğe ilgisini hiç kaybetmez ve nihayet henüz on yedi yaşındayken ‘Stou Stelaki’ adlı kulüpte sahneye çıkmaya başlar. Kısa zamanda çok iyi bir gitarist ve çok iyi bir şarkıcı olarak ünlenir. Aynı dönem ‘Expectation’ adlı ilk şarkısını kaydeder. Masal bu ya; aynı günlerde babasının dostlarından biri araya girer ve ülkenin en büyük plak firması (ki hala da öyle) Minos’ tan bir yetkiliyi, gelip Dalaras’ ı dinlemesi için ikna eder.

Minos’ tan birileri gelir sanatçıyı dinler ve önüne kontratı uzatırlar. Dalaras hemen imzalar bu kontratı... Minos-Dalaras beraberliği, o gün bugündür sürmekte zaten. Minos; yeni sanatçısına, fazla riske girmemek için olsa gerek, bir takım projelerde ‘konuk sanatçı’ olarak yer alma imkanını verir ve nihayet 1969 yılında sanatçının kendi adını taşıyan ilk albümü yayımlanır. Bu albümün yayımlanması kıyameti koparmaz ama, daha önce çok genç diye fazla güvenilememiş olan Dalaras’ a ‘usta’ larla çalışmanın kapısını açar.

Önce ülkenin en önemli müzisyenlerinden Apostolos Kaldaras ile çalışır. Kaldaras’ ın şarkılarını ‘O Giorgos Dalaras Tragouda Apostolo Kaldara’ adlı albümde toplar. ‘Dalaras Kaldara Şarkıları Söylüyor’ iken çalışmalar daha da hızlanır ve ikili ‘Mikra Asia (Asia Minor)’ ve ‘Byzantine Vespers (Byzantine Evening)’ gibi projelere imza atarlar. 1974 yılında ise Theodorakis ile çalışır. ’18 Lianotragouda Tis Pikris Patridas (18 Short Songs of the Bitter Homeland)’ adlı albüm olur bu işbirliğinin sonucu.

Artık ülkedeki bütün ‘baba’ müzisyenlerin favori şarkıcısıdır Dalaras. Herkes şarkılarını Dalaras söylesin istemektedir. 1976 yılında ülkenin bir başka efsanesi Manos Loizos ile çalışır ve ‘Ta Tragoudia Mas (Our Songs) adlı albüm yayımlanır. Bu albüm, hem Loizos’ un hem de Dalaras’ ın hanesine büyük bir başarı olarak yazılır. Dalaras, her çıkan albümle ülkesinin ‘en büyük’ sanatçısı olmakla kalmaz, dışarıda da sesini duyurmaya başlar.

1987 yılında kendisini her zaman çok yakın hissetmiş olduğu Paco de Lucia ve Al di Meola ile birlikte çalışır. Paco de Lucia ile çalışmalarını ‘Live Recordings’ adı ile yayımlarken, Al di Meola ile ortak çalışmasının sonucu ‘Latin’ adlı ikili albüm olur. Bu albüm hem ülkesinde hem de Avrupa’ da fırtınalar estirir. O güne kadar ‘makul bir ilgi’ yi hiç esirgememiş olan ülkeler bu sefer dört kolla sarılırlar sanatçıya. Konserler birbirini izler, her yerde izdiham yaşanır ve nihayet bu ilgi 1989 yılında yayımlanan ‘Mi Milas Kindinevi Ellas’ ile en yüksek noktasına ulaşır.

O günden beri de bir şey değişmedi... Dalaras, hala ülkesinin en büyük sanatçısı... Artık yalnız Avrupa’ da değil bütün dünyada herkes Dalaras’ ın peşinde koşmakta. Çok geç de olsa biz de niyetlendik buna. Minos’ un ülkemizdeki temsilcisi EMI inşallah bu dalgayı kaçırmaz ve sanatçının sayısı epeyce fazla albümünden hiç olmazsa bir bölümünü getirtir de bu dalgayı fırtınaya çevirmeye gayret eder. Bundan şüphesiz Dalaras da kazançlı çıkacaktır, ama asıl kazanan biz olacağız. Dalaras dinlemek bambaşka bir şey çünkü.

BULURSANIZ KAÇIRMAYIN

Ta Tragoudia Mas – Minos LP
Latin – Minos – CD
Mi Milas Kindinevi Ellas – Kent – Kaset
A Portrait – EMI – CD
Thessaloniki – Yannena With Two Canvas Shoes – EMI – CD
George Dalaras & The Israel Philharmonic Orchestra – EMI – CD
George Dallaras Box-set – Minos – 9 CD + 1 CD-Rom

NAİM DİLMENER

NAİM DİLMENER'LE GEÇMİŞ ZAMANIN İZİNDE

ŞARKILARA SUS DEDİLER

Diğer Yazılar