‘TÜRK'ÜN UZAYDAKİ SEYİR DEFTERİ
Milli Uzay Programı hedefleri dahilinde Türkiye’nin 2023’te Ay’a gitme isteği gündeme gelirken biz de daha önce ‘uzaya çıkmış’ Türklerin maceralarını anlatan filmlerimizi derledik... İşte size çoğu hafızalarda yer etmiş yerli, milli ve uzaylı yapımlarımız...
G.O.R.A.
Arif olan anlar!
Halıcı, turizmci, rehber; bilumum her şey olan ve her şeyden anlayan Arif, günün birinde uzaylılar tarafından kaçırılır. Sonraki süreçte bir yandan Prenses Ceku’ya âşık olurken öte yandan iktidarı ele geçirmek isteyen Komutan Logar’a karşı mücadele verir. Cem Yılmaz’ın, Türk’ün pratik zekâsını uzaya taşıyan filmi kendisinin geçmiş ‘stand-up’larındaki tiplemesinin sinemasal uzantısı olduğu kadar her daim ustası bellediği Sadri Alışık’ın ‘Turist Ömer Uzay Yolu’nda’ya da bir saygı duruşu. Yönetmenliğini Ömer Faruk Sorak’ın üstlendiği 2004 tarihli ‘G.O.R.A’. sinemamızdaki uzaylı filmlerinin en görkemlisidir ve replikleri (‘Tahta tabii, zoruna mı gitti!’ mesela) unutulmazdır…
A.R.O.G.
‘Taş devri’ çocuklarıyız biz…
Sinema tarihinde zaman yolculuğuna çıkıp geçmişe giden çok olmuştur ama iş bir Türk’e geldiğinde yine G.O.R.A.’daki Arif’e nasip kısmettir. Cem Yılmaz’ın karakteri ‘A.R.O.G.’da 1 milyon yıl geriye gider ve Yontma Taş Devri’nde yontulacak birçok mesele bulur. Yönetmen koltuğunda Ali Taner Baltacı’nın oturduğu yapım birçok meseleye, bilimkurgu sinemasının klasiklerine, futbol filmlerine, tarihe yaptığı göndermeler ve yine akıllarda yer eden unutulmaz replikleriyle (‘Bir haftada ortaçağ, 15 günde yeniçağ, yemin ediyorum bir aya kadar Fransız Devrimi’ne kadar götürürüz biz bu işi’) sinemamız adına unutulmaz bir komedi klasiğidir.
TURİST ÖMER UZAY YOLU’NDA
Zıt, yazaneye gel!
Hiç tanımadığı bir kadınla evlendirilirken kendini bambaşka bir âlemde bulan Turist Ömer... Sadri Alışık’ın ölümsüz karakterini, dönemin ünlü TV dizisinin içine nakleden 1973 yapımı bu çalışma, orijinal ‘Uzay Yolu’ (‘Star Trek’) serisinin ilk sinema versiyonunun 1979’da çekildiği düşünülürse bir ilktir. Senaryosunu, dizide Dr. McCoy’u seslendiren Ferdi Merter’in yazdığı ve yönetmenliğini de Hulki Saner’in üstlendiği yapım son derece gırgır bir hikâyeye sahiptir. Rahmetli Alışık kendine has bıyığı ve unutulmaz selamıyla uzay gemisi Atılgan’ın koridorlarında dolaşır, otomatik kapıların önünde bol bol çene çalar, Mr. Spock’la ve kulaklarıyla dalga geçer, insan yiyen bitkiyle dalaşırdı.
DÜNYAYI KURTARAN ADAM
Kült film…
İki kahraman savaşçı, Murat ve Ali’nin, birtakım güçlere karşı uzayda verdiği mücadele... Çetin İnanç’ın zaman içinde değer kazanmış kült filmi ‘Dünyayı Kurtaran Adam’da çeşitli klasiklerden (Özellikle ‘Star Wars’) alınmış sahneler, kimi ünlü film müzikleri (‘Kutsal Hazine Avcıları’ mesela) eşliğinde devamlılık olmaksızın önümüze gelir ve mantıksız bir hikâye içinde dolanıp dururuz. Cüneyt Arkın ve Aytekin Akkaya’nın başrollerini paylaştığı, 1982 yapımı, tuhaf ve kafa karıştırıcı özel bir eğlencelik olarak tanımlayabiliriz.
BAYTEKİN: FEZADA ÇARPIŞANLAR
Biz dünyalılar bir konuda sizden iyiyiz
Bir tartışma sonucu hapse giren Tekin’i burada ziyarete gelen Taranta adlı esrarengiz biri başka bir gezegene götürecektir… Alex Raymond’ın ünlü çizgi roman karakteri Flash Gordon’un (bizde önceleri ‘Baytekin’ adıyla yayımlanmıştı) yerli versiyonu olan Şinasi Özonuk imzalı bu 1967 yapımı film teknik olarak ‘Dünyayı Kurtaran Adam’ın öncülü. Ana karakteri çapkın bir erkek olarak sunan filmin bir sahnesinde Prenses’i öpen Baytekin, “Demek biz dünyalılar bir konuda sizden iyiyiz” der.
UÇAN DAİRELER İSTANBUL’DA
Dikkat, erkek aranıyor!
Sinema tarihimizin ilk uzaylı filmi… Uçan daire haberi yapmak için uğraşan iki gazeteci aradıkları haberi rasathaneye inen araçta bulur. Gelenler kendi gezegenleri Merih’teki erkeklere alternatif arayan bir grup uzaylı kadındır… Orhan Erçin’in yazıp yönettiği ve oynadığı 1955 tarihli komedide Halide Pişkin ve Özcan Tekül de rol alıyor. Şair Özdemir Asaf da filmde gazete patronunu canlandırıyor.
BADİ
‘Baba vurma, uzaylı o’
Spielberg’ün ünlü klasiği ‘E.T’nin Yeşilçam versiyonu… İstanbul’daki bir mahalleye (Ihlamurdere) inen uçan daireden çıkan yaratığı ilk Ali görür ve evine getirir. Şehirde herkes onu aramaktadır, Ali ve arkadaşlarıysa yaratığı saklamaya çalışırlar. Zafer Par’ın yönettiği filmin senaristi Barış Pirhasan. Orijinal filmin (E.T.) yapım yılından bir yıl sonra (1983) çekilen ‘Badi’de de en efsane replik, uzaylı yaratığa tokat atmaya çalışan babaya sesleniştir: “Baba vurma, uzaylı o.”
DÜNYAYI KURTARAN ADAMIN OĞLU
Mirası kötü kullanmak…
Yıl 2055; ‘Dünyayı Kurtaran Adam’a yenildiği için intikam duygusuyla dolu Uga dünyaya gelir ve onu alt eden adamın oğlu Zaldabar’ı kaçırır. Çetin İnanç’ın filminin mirasını yemek isteyen, son derece kötü bir devam yapımı. 2006 tarihli çalışmayı Kartal Tibet yönetmişti.
AYA SEYAHAT
Erzincan’dan çıkıyorlar yola…
Kutluğ Ataman’ın 2009 tarihli ‘fake’ belgeselinde 1957’de Erzincan’ın bir köyünde bir grup arkadaşın Ay’a gitme çabaları anlatılıyor. Film, bu çabaları birçok uzman görüşü eşliğinde perdeye taşır. Türünün ilk örneği birçok festivalde gösterildi ve ilgi çekti.
DÜNYA SİNEMASINDAN UZAYLI FİLMLERİ…
- Yaratık / Alien / Yön: Ridley Scott
- 2001: Uzay Macerası / 2001: A Space Odyssey / Yön: Stanley Kubrick
- Bıçak Sırtı / Blade Runner / Yön: Ridley Scott
- E.T. (The Extra-Terrestrial) / Yön: Steven Spielberg
- Yıldız Savaşları-Yeni Bir Umut / Star Wars / Yön: George Lucas
- Solaris / Yön: Andrey Tarkovski
- Gerçeğe Çağrı / Total Recall / Yön: Paul Verhoeven
- Yasak Bölge 9 / District 9 / Yön: Neill Blomkamp
- Terminator 2: Kıyamet Günü / Yön: James Cameron
- Dünyanın Durduğu Gün / The Day the Earth Stood Still / Yön: Robert Wise
- Üçüncü Türle Yakınlaşmalar / Close Encounters of the Third Kind / Yön: Steven Spielberg
- Yıldızlararası / Interstellar / Yön: Christopher Nolan
- Mesaj / Contact / Yön: Robert Zemeckis
UĞUR VARDAN (HÜRRİYET/20.02.2021)