'SİZLER BENİM ELMASLARIMSINIZ'

13 Ekim 2025 Pazartesi 08:56

Tanınmış bir yönetmen çok sevdiği, daha önce birlikte çalıştığı kadın oyuncularıyla bir öğle yemeğinde buluşuyor. Gayet keyifli bir ortam; makarna yeniyor, şarap içiliyor. Sonrasında yeni bir senaryonun okuma provalarına, rol dağılımına vs. geçiliyor. Peşi sıra söz konusu filmin içinde buluyoruz kendimizi. 70’li yıllar... İki kız kardeşin; Alberta ve Gabriella’nın işlettiği bir terzi atölyesindeyiz (şimdinin deyişiyle modaevi). Canova Terzihanesi olarak bilinen bu yapının patronlarından abla Alberta temkinli, mesafeli ve adeta kalpsiz görünüyor, sistemin aksamadan işlemesi için kuralcı kişiliğini sürekli ortaya sürüyor. Gabriella’ysa kederli, daha sıcak ve insani bir portre çiziyor.
Atölye katları, geniş hacimli salonları ve odalarıyla dinamik bir merkez. Adeta nefes almaksızın devam eden bir yoğunluğa sahip. İki kız kardeşin kurduğu çatı altındaysa işlerin ortaya çıkmasını sağlayan kayda değer bir emekçi grubu var. Hep birlikte yeni bir projenin ete kemiğe bürünmesi için gayret gösteriyorlar. Oscar ödüllü kostüm tasarımcısı Bianca Vega’nın da içinde olduğu, yine Oscar ödüllü bir yönetmenin elinden çıkacak film için çalışacaklar ve hikâyesi 18’inci yüzyılda geçecek bu projedeki kostümleri yaratacaklar. İşe koyulurlar ama bütün bu süreçte sadece giysilerin ortaya çıkışında değil, atölye dahilindeki neredeyse her bireyin kişisel serüvenlerinde de geziniriz...
Sinemasal yolculuğunu İtalya’da biçimlendiren Türk yönetmen Ferzan Özpetek 15’inci çalışması ‘Elmaslar’da (Diamanti) iç içe geçmiş ama daha çok ana omurgası 70’li yıllarda biçimlenen bir öykü anlatıyor. Özpetek’in gerçek adıyla rol aldığı bu yapım önce yönetmenin çekmek istediği filmin temellerinde dolaşıyor, sonrasında da yapıtın kendisini izliyoruz. Bu yer yer hatıralar ve otobiyografik unsurlar taşıyan bir adım. Özpetek yardımcı yönetmenlik yaptığı dönemlerde çalıştığı projeler için gezdiği terzi dükkânlarının, moda merkezlerinin havasını, duygusunu, kendi içindeki dinamikleri perdeye taşımış. Yönetmenin ifadesiyle bu filmdeki karakterler ve mekânlar mesleğin ilk aşamalarında tanıştığı harika kostüm tasarımcılarının, önemli yönetmen ve oyuncuların, büyülü yerlerin kendi belleğinde bıraktığı izlerin bir tür yansıması.

Kapanmamış bir parantez
Hikâyenin ana motifleri gibi görünen iki kız kardeşten Alberta’yı ziyarete gelen doktor Leonardo Cavani’nin eski bir yaranın hâlâ kapanmamış parantezi olduğunu görüyoruz. Bilindiği gibi Ferzan Özpetek, Douglas Sirk, Rainer Werner Fassbinder ve Pedro Almodóvar gibi melodram ustalarının çizgisinde bir üslubun sahibidir. Filmin sonlarına doğru beliren Alberta’yla Leonardo arasındaki bağlantının giz perdesi netleşirken ‘Elmaslar’ın melodrama en çok göz kırpan yanları da kıyıya vuruyor. Gabriella’nın beş yıl önce yaşadığı trajedi de benzer dokunuşlara sahip.
Öte yandan kötü pişirilmiş bir risotto bahanesiyle kocası tarafından şiddete uğrayan ve nihayetinde kendi başkaldırısını gerçekleştiren Nicoletta; annesinin bırakacak kimsesi olmadığı için terzihanede gizlice barınan çocuk (babası Türk olan Simone); çekilecek filmin kadrosundaki, sinemadan gelen Sofia Volpi’yle tiyatro kökenli Alida Borghese (birbirlerine karşı kıskançlık içeren salvolarını izlemek keyifli); mutfaktan sorumlu Silvana (olası her kasveti ortadan kaldıran bir pozitifliği ve sevimliliği var); ‘azgın’ bir kadın profilindeki Fausta; polisten kaçarak aralarına sığınan ve geceleri kostümlere yaptığı müdahaleler sabah olunca merak uyandıran ve beğenilen ‘devrimci’ Beatrice; Nina, Eleonora, Carlotta vs. Canova Terzihanesi’nin emekçileri olarak beliren isimler.
Ferzan Özpetek eski çalışmalarında da rol alan 18 kadın oyuncuyu yeniden buluşturduğu (ki onlara “Siz benim elmaslarımsınız” diye hitap ediyor) bu yeni adımında seyircisini hem nostaljik bir yolculuğa çıkarıyor, hem sinema sanatının arka sokaklarındaki gayreti, disiplini, yaratım sürecini gösteriyor, hatırlatıyor hem de karakterleri dolayısıyla kadın dayanışmasının altını çiziyor. Bu anlamda Nina’nın, Nicoletta’ya kocası Bruno’yu engelleme konusundaki önermesi, yani “Karıncalar gibiyiz. Önemsiz görünüyoruz ama hep birlikte onu bitirebiliriz” cümlesi filmdeki kilit ifadelerdendi.

En çok hasılat yapan filmi
Erkeklerin bir anlamda ara rollerde göründüğü, çok sayıda ‘elmas’ın parladığı, bazı yanlarıyla bende François Ozon’un ‘8 Kadın’ (8 femmes) filmini çağrıştıran (bir İtalyan sinema yazarı da aynı vurguyu yapmış, yani yalnız değilim bu konuda) ‘Elmaslar’, Özpetek’in dingin anlatımıyla şimdiki zamanın hızına ayak uydurmayı reddeden bir öykü anlatıyor (hoş, terzihanede çalışanlar kostümleri filme yetiştirmek için harıl harıl çalışıyor, orası ayrı).
Öte yandan Özpetek, İtalyan Vogue dergisine verdiği söyleşide şöyle bir açıklamada bulunmuş: “Filmim aynı zamanda hem zengin stil geleneğine hem de zarafete ve işçiliğe bir övgü. Bu bağlamda Luchino Visconti’nin ‘Leopar’ında (Il gattopardo, 1963) Claudia Cardinale’nin ve ‘Ludwig’inde (1973) de Romy Schneider’ın giydiği orijinal kostümleri göstermek istedim.” Bu yanıyla ‘Elmaslar’ Vogue’daki yazıyı kaleme alan Alice Abbiadati’nin de belirttiği gibi sadece kostümlerin değil, aynı zamanda bu küçük-büyük başyapıtları yaratmak için harcanan zamanın da kıymetini göstermiş. Tema müziğine Giuliano Taviani-Carmelo Travia ikilisinin imza attığı, arada Patty Pravo’nun ‘Gli occhi dell’amore’siyle (1968), Mina’nın ‘Mi sei scoppiato dentro il cuore’ (1966) şarkılarını dinlediğimiz ‘Elmaslar’ aynı zamanda İtalyan sinemasının üç ‘diva’sı Mariangela Melato, Virna Lisi ve Monica Vitti’ye adanmış.
Peki ya yönetmenin alameti farikası niteliğindeki büyük ziyafet masaları? Merak etmeyin, girişte ve finalde iki büyük masaya davet edileceksiniz.
Alberta’da Luisa Ranieri’yi, Gabriella’da Jasmine Trinca’yı, yönetmen Lorenzo’da Stefano Accorsi’yi, Nicoletta’da Milena Mancini’yi, Giuseppina’da Sara Bosi’yi, Beatrice’te Aurora Giovinazzo’yu, Bianca Vega’da Vanessa Scalera’yı, Olga Hala’da Milena Vukotic’i izlediğimiz filmin yapım tasarımına Deniz Göktürk Kobanbay imza atmış.
Son bir not: Senaryosunu yönetmeniyle birlikte Carlotta Corradi ve Elisa Casseri’nin kaleme aldığı ‘Elmaslar’, Ferzan Özpetek’in en çok hasılat yapan (2,6 milyon kişi izlemiş) filmi olmuş. UĞUR VARDAN (HÜRRİYET/11.10.2025)

Konuk Yazar

'SİZLER BENİM ELMASLARIMSINIZ'

Diğer Yazılar