‘KATİP ARZUHALİM YAZ YARE BÖYLE'
Cyrano, tüm yeteneklerine karşın fazla irice burnuyla fiziksel görünüşünden rahatsızlık duyar ve âşık olduğu Roxanne’a bir türlü açılamaz. Sevdiği kadınsa Christian adlı genç bir askere vurulur ve aralarını yapması için bir tür hamisi gördüğü Cyrano’dan yardım ister. Denklem bu aşamada karışsa da şövalyemiz şöyle bir formül bulur: Roxanne’a Christian adına aşk mektupları yazar, buluşmalarında da bir tür ‘suflörlük’ görevini üstlenir. Aslında aktardıkları kendi duygularıdır...
Edmond Rostand’ın 17’nci yüzyılda yaşamış Parisli bir şair, müzisyen ve düello ustasının hayatından esinlenerek 1897’de kaleme aldığı ‘Cyrano de Bergerac’ adlı tiyatro oyunu, bugüne kadar defalarca sinemaya uyarlandı. Şimdi huzurlarımızda Joe Wright adaptasyonu var. ‘Kefaret’ (Atonement), ‘Hanna’, ‘Anna Karenina’, ‘En Karanlık Saat’ (Darkest Hour) gibi yapıtlarıyla tanıdığımız İngiliz yönetmen, ‘Cyrano’da Erica Schmidt’in daha önce Broadway’de sergilenen müzikal yorumunu esas olarak almış ve oyunda Cyrano’yu canlandıran Peter Dinklage, filmde de başrolü üstlenmiş.
Wright’ın yapıtında ana karakterin kompleks duyduğu özelliği burnu değil, ayrıca Christian siyah bir askere dönüştürülmüş. Bildiğim kadarıyla bu dokunuşlar ‘Cyrano de Bergerac’ külliyatı açısından bir ilk. Öte yandan müzikal uyarlamalar cephesinde de Rostand’ın eserinin 1973’teki uyarlamasında başroldeki Christopher Plummer performansıyla ‘Tony’ ödülü almıştı.
Zamanımızın ‘Cyrano’sunda yönetmen Wright, şarkıların da etkisini arttıran oldukça çarpıcı, bol figürasyonlu sahneler kullanmayı tercih etmiş. Evet, bu noktalarda film ‘klip estetiği’ne biraz da olsa göz kırpıyor ama ruhumuzu, gözümüzü ve kulağımızı okşamayı da başarıyor. Ben filmde en çok cephedeki sahneleri ve bu bölümlerde seslendirilen şarkıdaki “Cennet / Öldüğüm yerdir benim” sözlerini beğendim. ‘Kefaret’ filminde izlediğimiz muhteşem tek plan savaş sahnesinin yaratıcısının, son adımında da etkileyici savaş kesitleri sunması elbette kimseyi şaşırtmamalı...
Oyunculuklara gelince: Eserin sinemadaki serüveninde ana karakteri Pierre Magnier, Claude Dauphin, José Ferrer, Daniel
Sorano, Christopher Plummer, Steve Martin, Gérard Depardieu, Kevin Kline gibi aktörler canlandırmıştı. Peter Dinklage’in Cyrano yorumu son derece başarılı. Keza
‘De Guiche’de Ben Mendelsohn etkileyici, Roxanne’da Haley Bennett, saf aşkın temsilcisi profilini inandırıcı kılıyor.
Sonuçta izlemesi keyifli bir çalışma olmuş ‘Cyrano’ ama benim gönlüm elbette Jean-Paul Rappeneau imzalı, 1990 yapımı, Depardieu’lü uyarlamada. Bu arada oyunun en bilinen tiradı ‘İstemem! Eksik Olsun!’ senaryoda yok; yeri gelmişken bu tiradın bizde Rüştü Asyalı’nın sesiyle zihinlere kazındığını da belirtmeden geçmeyelim.
Meraklısına magazin notları: Yönetmen Wright, Bennett’in erkek arkadaşı ve ikilinin 2018’de doğan bir kızları var. Dinklage de filmin Wright’la birlikte senaryosunu yazan ve müzikali ilk olarak 2018’de Broadway’de sahneleyen Schmidt’in eşi; 2005’ten bu yana evli olan çiftin iki çocukları var... UĞUR VARDAN (HÜRRİYET/26.02.2022)