DÜNYANIN BÜTÜN ŞARKILARI

09 Eylül 2024 Pazartesi 10:16

Songlines, dünyanın en makbul “world music” dergilerinden biri. Editörü, dünya müziği konusunda herkesin “uzman” kabul ettiği bir isim olan Simon Broughton. Dergi, bir süre önce, finansmanını üstlenen firma ile yollarını ayırmış ve kısa bir boşluk sonrası, yepyeni bir yüz ve tasarımla yeniden yayınlanmaya başlamıştı. Songlines artık iki ayda bir yayınlanıyor. Derginin, önceki döneminde sahip olduğu “mevsimlik” havası da böylelikle yok oldu. Artık, “world music” alanında yaşanan her türlü gelişme, dergi okuruna çok daha çabuk aktarılabiliyor. Derginin son sayısı, bizim açımızdan oldukça önemli.
Dergi, bu sayısında tam iki sayfayı taşan bir Mercan Dede röportajı yayınlamış. Ayrıca, albüm tanıtım bölümlerinde; hem “Nar”ı, hem de Kardeş Türküler’in “Hemavaz”ını değerlendirmiş. Aslında, Songlines’in ülkemiz müziğine duyduğu ilgi yeni bir şey değil. Türkiye de, müzik geçmişi kayda değer diğer bütün ülkeler gibi, her zaman derginin baş konuklarından biri oldu. Özellikle Songlines – Kalan iş birliği, ülkemiz müziğinin yurt dışında yayılma işini hızlandırdı, önündeki engellerin rahatlıkla aşılmasını sağladı. Bu iş birliği, dergi okurlarına ücretsiz olarak verilmiş “Remains of Anatolia” adlı bir CD ile de taçlandı. Bir tür “Kalan Müzik Best of” sayılabilecek bu albüm, derginin (sayısı hiç de az olmayan) bütün okurlarının evine girmiş oldu. Üstelik, bu okur grubunun bir bölümü de, bu müzik türü ile profesyonel anlamda ilgilenen kişilerden oluşuyor: Eleştirmenler, radyocular, televizyoncular... Derginin sahip olduğu prestij nedeniyle, “Remains of Anatolia” adlı promo albümün, bu profesyonel grup tarafından yeterince önemsendiği – değerlendirildiği rahatlıkla söylenebilir.
Muhtemelen bu albüm sonrası, (müziğimizle ilgili olarak) kafalarda yer etmiş bir miktar sabit fikir daha ortadan kalkmıştır. Şimdi geldiğimiz noktada ise durum bir parça daha kolay. Çoğu aklı başında insan, Türkiye dendiğinde yalnızca “Tarkan” anlamamak gerektiğinin artık farkında. Bunu da büyük çapta Songlines’a borçluyuz. Songlines’ın desteği ise sürüyor. Son sayısında Mercan Dede’ye ayırdığı geniş yer de bunun böyle olduğunu göstermekte. Derginin röportajı, dört dörtlük bir Mercan Dede portresi sunuyor okurlara.
“Bilge” sanatçımızın müzik yaşamı (Arkın Ilıcalı ve DJ Arkın Allen safhaları dahil) ayrıntılı bir şekilde toparlanmış. Bu kadar yetkin bir Mercan Dede portresine, bizim buralarda yayınlanmış röportaj ve yazılarda hiç rastlanmış değil. Bu da, (bizim muhabirlerin, bir röportaj yaparken müziği ne kadar dikkate aldıklarını göstermesinin yanında) derginin, tavır ve tutumundaki özeni yeterince yansıtıyor.
Aynı özeni, “rehber” dünyasının bir numaralı ismi Rough Guide’ın gösterdiğini söylemek ise mümkün değil. Rough Guide; çeşitli ülkelerin müziklerini toparladığı serisine, bir – iki ay önce Türkiye’yi de kattı. “Rough Guide to the Music of Turkey” adlı albüm son derece sıradan ve “olsun da nasıl olursa olsun” zihniyetiyle hazırlanmış bir çalışma. Albümde yalnızca 15 şarkı yer almakta. Bu kadar az sayıda şarkı ile “... guide to Turkey” yaptığını iddia etmek zaten zavallıca bir iddia. Üstelik bu 15 şarkının içinde, ancak binlerce şarkılık bir seri yapıldığında toplama dahil edilebilecek nitelikte olan şarkılar da var. Belli ki, Rough Guide, “telif” açısından işini rahat görebilmek için, kolay elde edebileceği isim ve şarkılarla çözmüş bu işi. Öyle olunca da, “rehber bir albüm” iddiası havada kalmış.
Albümün iç kapağında yer alan “fesli delikanlılar” tablosu ise terbiyesizlikten başka bir şey değil. Bu durum; bile isteye “terbiyesizlik” değilse, Rough Guide ve benzeri kurumların, dünyanın ve onunla birlikte Türkiye’nin ne kadar değişmiş olduğunu anlamama konusunda gösterdikleri üstün gayret ile açıklanabilir. Buna da “aptallık” denebilir ki, bu da, daha hafif bir kusur sayılmaz...
Bir tarafta Rough Guide gibi “world music” patlamasından nasiplenmeye çalışan kurumlar, öte yanda Songlines gibi, “world music” dendi mi kuş konduran dergiler. Dünyanın bütün şarkıları, ancak Songlines ve benzeri isimlerin çabası sonrası birleşebilecek.

BULURSANIZ KAÇIRMAYIN
Songlines Presents World Music – Manteca – 2CD
Awards For World Music – Manteca – 2CD
Global Voices – Music of the World – 3CD
Beginner’s Guide to World Music – Nascente – 3CD
Beginner’s Guide to Folk Music – Nascente – 3CD
The Rough Guide to World Music Vol. 1 ve 2 - Rough Guide - Kitap

NAİM DİLMENER