2011 DEĞERLENDİRMESİ
7 Ocak 2011 tarihinden 30 Aralık 2011’e dek, 2011’in Türkiye sinemalarında vizyona çıkan bütün filmlerine bakınca, kaliteli bir sezonu geride bıraktığımızı söyleyebiliriz. Gerek yedinci sanatın göğsünü kabartacak art-house örnekler, gerek ticari sinemanın kimi kaliteli ürünleri; yerli-yabancı yapımlarla perdeye yansıdı.
Yerli yapımların, bu sezon; geçmiş yıllara göre daha zayıf olduklarını belirtmemiz çok önemli. Üretimin arttığı yeni sezonda; kalitenin sayıyla ters orantıda olduğunu gördük. Nicelik ve nitelik, sadece vizyona giren yerli yapımla üzerine kalem oynatırken değil, ülkemizde düzenlenen hemen her festivalin ulusal yarışmalarında da en çok tartışılan konuların başını çekti. Nuri Bilge Ceylan’ın Cannes’den ‘Büyük Jüri Ödülü’ ile dönen “Bir Zamanlar Anadolu’da” sı ve Tayfun Pirselimoğlu’nun bildik usta sinemasıyla kotardığı “Saç” yılın en iyi iki yerli filmi olarak öne çıktılar.
Terrence Malick’in Cannes’den Altın Palmiye ile dönen; gezegenimiz ve bizlerle ilgili hemen her şeye değinen etkileyici dramı “Hayat Ağacı / The Tree of Life” ve Mike Leigh ustanın; insana ve hüzne dair içli bir öykü olarak nitelendirebileceğimiz mütevazı başyapıtı “Ömrümüzden Bir Sene / Another Year”, yılın en iyi yabancı filmlerinin başında geliyorlardı.
Sıralama kültürüne son derece karşı bir sinema yazarı olsam da; elde değil, filmleri alt alta; yan yana dizip bakmak gerekiyor bazen. Beğeni listeleri; birbirleriyle yarışmaması gereken bazı yapımları bir sayfada topluyor. İnsanların ilgisi, günümüzde; bu hızla tüketilip geçilen listeler üzerine yoğunlaşmış. En iyi 5 esnaf lokantası, en iyi 10 cep telefonu, en iyi 20 otomobil değil mevzubahis olan… Ama neylersin ki; vakitler daralmakta!
“Siyah Kuğu / Black Swan” (Darren Aronofsky), “Ağaç / The Tree” (Julie Bertuccelli), “Biutiful” (Alejandro González Iñárritu), “Zoraki Kral / The King’s Speech” (Tom Hooper), “127 Saat / 127 Hours” (Danny Boyle), “İz Peşinde / True Grit” (Ethan-Joel Coen), “Gerçeğin Parçaları / Winter’s Bone (Debra Granik), “İki Kadın, Bir Erkek / The Kids Are All Right” (Lisa Cholodenko), “Benim Hikâyem / Barney’s Version” (Richard J. Lewis), “Mutluluğun Peşinde / Rabbit Hole” (John Cameron Mitchell), “Pina” (Wim Wenders), “İçimdeki Yangın / Incendies” (Dennis Villeneuve), “Beni Asla Bırakma / Never Let Me Go” (Mark Romanek), “Suçlu Kim? / Henry’s Crime” (Malcolm Venville), “Düğün Hediyesi / Copacabana” (Marc Fitoussi), “Yağmuru Bile / También la lluvia” (Iciar Bollain), “Aşk ve Küller / Blue Valentine” (Derek Cianfrance), “Super 8” (J.J.Abrams), “Şeytanı Gördüm / Akmareul Boatda” (Kim Jee-Woon), “Troll Avı / Trolljegeren” (André Øvredal), “Başka Bir Yerde / Somewhere” (Sofia Coppola), “Hayali Aşklar / Les Amoures Imaginaires” (Xavier Dolan), “Kadının Fendi / Made in Dagenham” (Nigel Cole), “Ruhlar Bölgesi / Insidious (James Wan), “Çömez / Cherry” (Jeffrey Fine), “Jane Eyre” (Cary Fukunaga), “Kazanma Sanatı / Moneyball” (Bennett Miller), “Ölümüne Kaçış / Essential Killing” (Jerzy Skolimowski), “Yaşamın Ritmi / Sound of Noise” (Ola Simonsson, Johannes Stjarne Nilsson), İmkânsızın Şarkısı / Norwegian Wood” (Tran Anh Hung), “Suikast / The Conspirator” (Robert Redford), “Paris’te Gece Yarısı / Midnight in Paris” (Woody Allen), “Tehlikeli İlişki / A Dangerous Method” (David Cronenberg), “Zirveye Giden Yol / The Ides of March” (George Clooney), “Acımasız Tanrı / Carnage” (Roman Polanski), “Şeytanın İni / Red State” (Kevin Smith), “Acı, Tatlı Tesadüfler / Ma Part du gateau” (Cédric Klapisch)… Bu filmler, benim için ‘yılın en iyi on yabancı filmi’ arasında yer almasalar da, önemliydiler. Meseleleri, sinemaları ve kimi artı değerleriyle sezona damga vuran işlerdi.
Bazı yerli yapımların da altını çizmek gerek. “Gelecek Uzun Sürer” (Özcan Alper), “Küçük Günahlar” (Rıza Kıraç), “Dedemin İnsanları” (Çağan Irmak), “Kaybedenler Kulübü” (Tolga Örnek), “Labirent” (Tolga Örnek), “Yangın Var” (Murat Saraçoğlu), “Beni Unutma” (Özer Kızıltan), “Kars Öyküleri” (Özcan Alper, Emre Akay, Zehra Derya Koç, Ülkü Oktay, Ahu Öztürk), “Aşk ve Devrim” (Serkan Acar), “Atlıkarınca” (İlksen Başarır), “Kağıt” (Sinan Çetin), “İncir Reçeli” (Aytaç Ağırlar), “Misafir” (Ozan Aksungur), “Celal Tan ve Ailesinin Aşırı Acıklı Hikâyesi” (Onur Ünlü), “Öfkeli Çılgınlık Karamsar Çile” (Hatice Yakar), “Nar” (Ümit Ünal)…
Bir de animasyonları sıralayalım… Listenin başında Miyazaki ustanın stüdyosundan; Ghibli’den çıkmış yürek ısıtan dev bir yapım duruyor: “Aşırıcılar / Kari-gurashi no Arietti”. “Mega Zeka / Megamind” (Tom McGrath), “Rango” (Gore Verbinski), “Rio” (Carlos Saldanha), “Arabalar 2 / Cars 2” (John Lasseter, Brad Lewis), “Ten Ten’in Maceraları / The Adventures of Tin Tin” (Steven Spielberg) ve “Hediye Operasyonu / Arthur Christmas” (Sarah Smith, Barry Cook) yılın öne çıkan animasyonları arasında yer aldılar.
Aşağıda ise; sezonun en iyi yabancı ve yerli filmlerinin yer aldığı şahsi listem yer alıyor.
EN İYİ 10 YABANCI FİLM
1-“Ömrümüzden Bir Sene / Another Year” (Mike Leigh)
2-“Hayat Ağacı / The Tree of Life” (Terrence Malick)
3-“Bisikletli Çocuk / Le gamin au vélo” (Jean-Pierre, Luc Dardenne)
4-“Bir Ayrılık / Jodaeiye Nader az Simin” (Asghar Farhadi)
5-“Benim Adım Aşk / Io sono l’amore” (Luca Guadagnino)
6-“Çölde Kutup Ayısı / De helaasheid der dingen” (Felix Van Groeningen)
7-“Dövüşçü / The Fighter” (David O. Russell)
8-“Hugo” (Martin Scorsese)
9-“Oyunun Sonu / Margin Call” (J.C. Chandor)
10-“Üç / Drei” (Tom Tykwer)
EN İYİ 10 YERLİ FİLM
1-“Bir Zamanlar Anadolu’da” (Nuri Bilge Ceylan)
2-“Saç” (Tayfun Pirselimoğlu)
3-“Press” (Sedat Yılmaz)
4-“Bizim Büyük Çaresizliğimiz” (Seyfi Teoman)
5-“Gişe Memuru” (Tolga Karaçelik)
6-“Kar Beyaz” (Selim Güneş)
7-“Zefir” (Belma Baş)
8-“Eylül” (Cemil Ağacıkoğlu)
9-“Saklı Hayatlar” (Haluk Ünal)
10-“Entelköy Efeköy’e Karşı” (Yüksel Aksu)
İçinizdeki ‘sinemadan çıkmış insanı’ çok uzun süre yaşatmak elinizde. Gündelik hayatın bayağılığına, yok edici sığlığına yenilmemek için, sinemaya sığının. Sokak, sinemadan çıkmayanlarla dolu…
MURAT ERŞAHİN
MURAT ERŞAHİN´İN BU HAFTAKİ FİLMLERLE İLGİLİ YAZISI