CAZKOLİK, 'TÜRKİYE CAZ ALBÜMLERİ ARŞİVİ'Nİ YAYINA KOYDU

20 Haziran 2020 Cumartesi 15:37

Cazkolik.com sitesi zor biri işi başararak, Türkiyede yayınlanmış caz albümlerinin külliyatını yayınladı. Beran Paçacı yönetiminde hayata geçen Türkiye Caz Albümleri Arşivi'yle ilgili sitede yer alan haber şöyle:

Türkiye Caz Veritabanı projesinin ilk meyvesi olan Türkiye Caz Albümleri Arşivi’ni Cazkolik’in 10. yılında paylaşmanın mutluluğu ve heyecanı içerisindeyim. Yaklaşık 2 yıldır Türkiye'deki caz konserlerini, caz müzisyenlerini ve caz albümlerini arşivlemeye çalışıyorum. Uzun ve yorucu bir süreç olmakla birlikte, caz müziğinin ve araştırma yapmanın verdiği hazla çalışmaya devam ediyorum. İçine girdikçe her geçen gün çarpıcı, yeni bilgilere ulaşıyorum. Araştırmanın bir bölümünü bu oluşturduğumuz arşivle caz dünyasına sunmuş oluyoruz.

Arşivde 6 Haziran 2020 itibariyle 604 caz albümü listelenmektedir. Bu arşivde yer alan albümler için temel ölçütlerimiz arasında, albümün içeriğinde caz ögelerine yer vermesi, albümün lider müzisyeni ve seslendiren müzisyenlerin bir ya da daha çoğunun Türkiye’de doğmuş/yetişmiş olması, albümün Türkiye’de üretiliyor/yayımlanıyor olması yer almaktadır. Bu ölçütlerimizin hepsinin geçerli olmadığı istisnai durumlara baktığımızda ise; Türkiye’de yaşayan ve üreten yabancı caz müzisyenlerin Türkiye’de çıkardığı albümlere de yer verdik. Ayrıca, Türkiye’de doğmuş/yetişmiş veya yurtdışında dünyaya gelmiş Türkiye kökenli caz müzisyenlerimizin yurtdışında yayınladıkları albümlere de arşivde yer verdik.

Bu arşivin eşi benzeri olmadığını düşünüyoruz. Çünkü, Türkiye’de yerli caz albümlerine erişmek istediğinizde karşınıza çıkan çevrimiçi mağazalar, yapımcı şirketlerin ağ sayfaları ve çeşitli oluşumların sundukları sayfalar hem çok az albüme yer veriyor, hem de arama motoru ve sıralama imkanı sunmuyorlar. Cazkolik'te ise arşivi albüm ismine göre, müzisyen/grup ismine göre ve albüm yayımlanma yılına göre sıralama imkanı veren bir alt yapıda yayına hazırladık. Ayrıca, arşivde özel olarak aranılan bir şey varsa, “Arama” motorundan faydalanılabiliyor. Mesela, bir müzisyenin ismini Arama bölümüne yazarak, yer aldığı tüm caz albümleri listelenebiliyor. Albüm ismi, müzisyen ismi, yapımcı firma ve çalan müzisyenler üzerinden arama yapılabiliyor.

Türkiye Caz Albümleri arşivinde yeralan albümlerde big band, swing, geleneksel caz, bebop, latin caz, etnik caz, pop caz, özgür/free caz, fusion, funk, a capella caz gibi geniş bir yelpazede tarzlara rastlanabiliyor.

Bu arşivin içeriğinden çıkardığım bazı istatistikleri de sizlerle paylaşmak istiyorum. Albüm yapım yıllarına göre 10’ar yıllık periyotlarda çıkan albümlerin sayılarına bakarsak, aşağıdaki tabloda görüleceği üzere yerli caz albümlerinde kayda değer bir artış söz konusu.

2000 senesinden günümüze doğru ilerlediğimizde ise yine artış eğilimi dikkat çekiyor. Kayıt imkanlarının (kayıt stüdyoları, sunulan malzemeler, vb.) artması, kayıt finansmanı için değişik modellerin (kitle fonlaması gibi) ortaya çıkması, dijital müzik platformları sayesinde daha az maliyetle albümü dinleyicilerle buluşturma imkanı, tekli (single) albümlere yönelinmesi albüm üretimindeki bu artışı açıklıyor aslında.

24 albümün Solo, 33 albümün Duet, 67 albümün Trio, 119 albümün Quartet, 92 albümün Quintet, 47 albümün Sextet, 29 albümün Septet ve 18 albümün Büyük Orkestra şeklinde seslendirilmesi de diğer ilgi çekebilecek noktalardan birisi.

Caz albümleri plak, kaset, CD olarak üretilirken, bir süre sonra internetten paylaşımının daha kolay olduğu bilgisayarda tuttuğumuz mp3, FLAC (Free Lossless Audio Codec) ve Apple Lossless gibi formatlardaki dosyalar halini aldılar. Şu an ise çevrimiçi müzik platformları rağbet görüyor. Caz müzisyenleri artık albümlerini Spotify, Deezer, Apple Music (iTunes), YouTube Music, Tidal ve Amazon Music gibi ortamlardan dinleyicilerle buluşturuyor. Arşivimizde yer alan albümlerin %90’a yakınının Spotify platformunda yer alıyor olması dijital platformlara olan adaptasyonun geldiği noktayı göstermektedir.
Bir başka nokta ise artık albümlerden çok, tek tek parçalar dinleyiciler arasında paylaşılmaktadır. Üretimin ve tüketimin hızlanması dolayısıyla, artık caz müzisyenleri de tekli (single) parçaları sıklıkla bu platformlardan sunar oldular.

Caz albümlerinin yapımcı firmalarına baktığımızda ise çıkardıkları albüm sayısına göre sırasıyla Kalan Müzik (55), A.K. Müzik (40), Lin Records (39), Ada Müzik (36), Rec by Saatchi (27), Nublu Records (16), Esen Müzik (12), Sony Müzik (11), Equinox Music (10), PB Müzik (9), Baykuş Müzik (7) ve We Play (7) ile öne çıkıyor.

Son olarak, Türkiye Caz Veritabanı projesine verdikleri destek için Zuhal Focan’a (Nardis Jazz Kulübü, Jazz Dergisi), Esra Çankaya’ya (İKSV), Özlem Oktar Varoğlu’na (Caz Derneği), Onur Acımaz’a (İKSEV), Ertuğrul Akın/Caner Demir’e (Şehirde Caz), Taşdemir Asan’a, Levent Öget’e ("Levent Öget ile Caz Etraflı Konuşmalar" kitabı) ve Batu Akyol'a ("Caz Çok Zor" kitabı) teşekkürlerimi sunuyorum. Ayrıca bana destek veren caz müzisyenlerine de teşekkür ederim.

Önemli Duyuru: Türkiye Caz Albümleri Arşivi tüm müzisyen dostlarımızın ve cazseverlerin desteğine açıktır. Yeni veya arşivde yer almayan albüm bildirimi yapmak veya varolan albümlere dair ek bilgiler iletmek isteyenler arşiv sayfasından Beran Paçacı'ya mail atabilir.

Beran Paçacı
Türkiye Caz Veritabanı projesi,
Türkiye Caz Albümleri Arşivi editörü

Cazkolik.com / 10 Haziran 2020, Çarşamba

https://cazkolik.com/turk-caz-albumleri?page=1